Người Việt trong nước ‘ngấm đòn’ hay ‘vỗ tay’ khi thấy Mỹ ‘đánh’ Huawei?

Nhiều người Việt Nam sử dụng điện thoại, máy tính của Huawei thấy “sốc” về tin Google sẽ không cho hãng của Trung Quốc tiếp cận với các dịch vụ phần cứng, phần mềm của hãng Mỹ, báo chí Việt Nam cho hay hôm 20/5. Trong khi đó, trên mạng xã hội, nhiều người khác tỏ ra hoan hỉ về “đòn hiểm” từ phía Mỹ.

Google tuyên bố với báo giới quốc tế hôm 20/5 rằng họ sẽ hạn chế việc Huawei được tiếp cận hệ điều hành Android và các phần mềm ứng dụng sau khi chính quyền của Tổng thống Trump đưa hãng công nghệ của Trung Quốc vào danh sách đen.

Động thái này được giới phân tích xem như một cú đánh mạnh vào Huawei khi hãng đang nhắm mục tiêu trở thành thương hiệu điệu thoại di động hàng đầu vào năm 2020.

Hồi tuần trước, chính quyền ông Trump đã cấm các công ty Mỹ bán hàng cho Huawei nếu không có giấy phép của chính phủ Mỹ, một bước leo thang đáng kể trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.
Diễn biến mới nhất giữa hai hãng Google, Huawei có tác động tức thì đến thị trường Việt Nam. Các báo hay trang tin như Tuổi Trẻ, VNExpress loan tin “nhiều người Việt muốn thanh lý điện thoại Huawei sau lệnh cấm của Mỹ” và “điện thoại Huawei ở Việt Nam bị trả giá bèo bọt”.

Các báo trong nước tường thuật rằng các diễn đàn trên mạng của những người dùng smartphone Huawei ở Việt Nam, với hơn 20.000 thành viên, đang thể hiện sự “hoang mang”, “lo lắng”, “bất an” về sản phẩm họ đang dùng vì chúng có nguy cơ “biến thành cục gạch”.

Cùng lúc, những lời rao bán điện thoại Huawei “liên tiếp xuất hiện” trên các diễn đàn này. Một bản tin của Tuổi Trẻ viết rằng “nhiều người tranh thủ ép giá”, và đưa ra dẫn chứng về một người rao bán điện thoại Huawei P30 Pro “mới đẹp, không trầy xước, bảo hành đến tháng 4/2021” có giá mua ban đầu gần 23 triệu đồng, nhưng nay chỉ được một số người trả giá “5 triệu, 2 triệu hay... 500 ngàn đồng”.

Một doanh nhân từng buôn bán điện thoại di động số lượng lớn ở Việt Nam trong 20 năm qua nhận định với VOA rằng đòn đánh của Google sẽ dẫn đến những hệ quả đáng kể đối với Huawei ở Việt Nam. Doanh nhân họ Ngô, không muốn nêu danh tính đầy đủ, nói với VOA:

“Bắt đầu từ bây giờ Huawei sẽ bán rất là chậm. Google không cho sử dụng phần mềm của họ nữa, chỉ sử dụng phần mềm mở, thì Huawei đã thua rồi. Việt Nam thì không thích Trung Quốc, đấy là tâm lý chung, thì rõ ràng Mỹ cạnh tranh thương mại với Trung Quốc thì chắc chắn là Việt Nam không nói ra nhưng rõ ràng là Việt Nam thích thú. Tôi nghĩ rằng thị phần Huawei chắc chắn sẽ giảm sút. Khó khăn luôn và khả năng là khó bán ở Việt Nam”.

Theo doanh nhân này, các nhà phân phối chủ chốt sẽ bị ảnh hưởng là chính, bao gồm Thế Giới Di Động, Viettel, Vinaphone, Mobiphone và các chuỗi cửa hàng lớn. Với kinh nghiệm của mình, ông dự báo các nhà phân phối sẽ không bị thiệt hại nhiều và chuyển sang bán các loại điện thoại di động khác của Trung Quốc, như Oppo chẳng hạn.

Chuyên trang ICT News của báo mạng VietnamNet cho biết thị phần smartphone của Huawei tại Việt Nam hiện nay “vào khoảng 5%”. Riêng tại Thế Giới Di Động, chuỗi bán lẻ lớn nhất trong nước, “Huawei đang đứng thứ tư về doanh số, sau Samsung, Oppo, Apple”, vẫn theo chuyên trang này.

Trong khi đó, trên nhiều trang cá nhân và diễn đàn “Bàn luận về Kinh tế-Chính trị”, xuất hiện hàng trăm lời bình luận thể hiện thái độ hả hê khi Huawei đối mặt với những nguy cơ từ phía Mỹ. Một số người cho rằng sự việc đang diễn ra cho thấy Huawei “không có gì ghê gớm, chỉ làm được phần cứng, còn phần mềm vẫn phụ thuộc vào phe tư bản”. Một số người khác nhận xét Trung Quốc “vẫn còn non và xanh lắm”.

Facebooker Mạnh Kim, một nhà báo có lượng người theo dõi đông đảo, viết trên trang cá nhân rằng “Chỉ những sự kiện như vụ Google ‘làm khó’ Huawei mới thấy nền kinh tế nào mới thật sự là nguồn dưỡng khí cho các nền kinh tế lệ thuộc”.

Ông Mạnh Kim khẳng định sự kiện này “không chỉ cho thấy sức mạnh” mà còn cho thấy sự khác biệt về “giá trị” giữa Trung Quốc và Mỹ.

Về lý do nhiều người Việt phấn chấn khi theo dõi cuộc đấu liên quan đến Huawei và trên bình diện rộng hơn là cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, doanh nhân kỳ cựu họ Ngô trong lĩnh vực buôn bán điện thoại di động nói với VOA:

“Nói chung lần này là đòn đánh mạnh vào Trung Quốc. Mà Việt Nam với Trung Quốc thật ra là bằng mặt nhưng không bao giờ bằng lòng, nên cái chuyện này chắc chắn là mọi người [Việt Nam] vỗ tay, tất nhiên là vỗ tay ngầm thôi”.

Cách đây 3 tháng, trả lời phỏng vấn với tạp chí Nhật Nikkei Asian Review, ông Fine Fan, Giám đốc điều hành Huawei-Việt Nam, đơn vị thành viên của Huawei Technologies, nói: “Chúng tôi tự tin về triển vọng mở rộng kinh doanh ở Việt Nam”.

Tin tức khi đó cho hay hãng Trung Quốc này “tự tin sẽ thắng thầu” cung cấp thiết bị và xây dựng mạng lưới 5G ở Việt Nam. Cùng thời gian, một khảo sát của tờ Kinh tế Sài gòn cho thấy có đến 95% độc giả không muốn Huawei thắng thầu 5G tại Việt Nam.

Giờ đây, sau những động thái cứng rắn từ phía chính phủ Mỹ và Google đối với Huawei, doanh nhân họ Ngô đưa ra nhận định với VOA rằng chính phủ Việt Nam sẽ lo ngại về việc sử dụng công nghệ của Huawei nói riêng và Trung Quốc nói chung vào hạ tầng viễn thông Việt Nam. “Các hãng Trung Quốc trong tương lai rất dễ bị Mỹ xử lý như vụ Huawei lần này”, ông nói.

Tin tức cập nhật vào cuối buổi chiều ngày 21/5, giờ Việt Nam, cho hay Bộ Thương mại Mỹ gia hạn 90 ngày để các hãng điện thoại di động và nhà cung cấp internet băng thông rộng làm việc với Huawei nhằm duy trì các mạng hiện có và bảo vệ người sử dụng khỏi các nguy cơ an ninh.

Việc gia hạn này cho phép Google gửi các bản cập nhật phần mềm đến các máy điện thoại Huawei sử dụng hệ điều hành Android từ nay cho đến ngày 19/8.