Exuberance is Beauty.
Thứ Bảy, 14 tháng 5, 2022
Thứ Sáu, 13 tháng 5, 2022
Thứ Năm, 12 tháng 5, 2022
Thứ Tư, 11 tháng 5, 2022
Thứ Ba, 10 tháng 5, 2022
Giải huyền thoại cho các Diện Sĩ Việt - Tác giả Charles Paine
Câu hỏi: Thấy gì qua các hiện tượng tranh luận sôi nổi về các vần đề nổi cộm liên quan tới giáo dục Việt Nam trong sáu tháng đầu năm 2022 : (1) Lịch sử Việt thành môn tự chọn, (2) Đề xuất thu phi cao trường công , (3) Viện hàn lâm KHXH cấp bằng Tiến sĩ dỏm. Câu trả lời: mọi người có thể thấy các Diện Sĩ đang có mặt ở khắp nơi nơi, và đa phần là củi cần cho vào lò.
Bài này cung cấp cho những người binh dân(layman), không thuộc nhóm khoa bản hàn lâm, 3 món vũ khí phòng thân cơ bản để nhận ra các Diện Sĩ Việt: trí thức xịn là ai, tiến sĩ dõm làm sao nhận biết và Việt Nam ta có thể đào tạo tiến sĩ ngành gì. Cuối bài tác giả cũng có biên ra vài ý tham vấn cho mấy giáo của ngành dục. Xin lưu ý với văn phong mang tính hài hước, tác giả không cố tình nói xấu thêm vể những biểu hiện và bản chất của các sự việc đang diển ra: cơn đại dịch Diện Sĩ trong xã hội người Việt ta.
Trí thức xịn là những ai?
Đầu tiên, nhiều người thích tìm hiểu trí thức là gì và trách nhiệm ra sao đối với các vấn đề xã hội. Thực ra, họ đang cố tình vẽ vời để đề cao cá nhân họ mà thôi. Trí thức được định nghĩa là những người biết đọc biết viết và những người vẫn đang đọc và đang viết được thì đều có thể trở thành trí thức xịn cả.
Mấy ông nội bà ngoại giáo sư tiến sĩ (GSTS) nhất là từ “lước quài” về thì hay nâng cao đại tự “trí thức” mà không thấy được là đó là loại bịnh, chỉ biết thờ cúng một vài ký tự có từ thời phụ thuộc phương bắc, đó là lâu lâu moi ra một chữ gì đó có vẻ bí hiểm rồi rao giảng “cái lọ cái chai” mà thật ra mấy ông bà GSTS đó có biết gốc từ nó thế nào đâu. Đa số đặc điểm của mấy ông bà GSTS “lước quài” này thuộc nhóm ngành khoa học tự nhiên nên không đủ, nếu không nói là thiếu, kiến thức triết học, giáo dục và văn hóa Việt nên khi trình bay hay lòi ra cái bệnh diện sĩ của chính mình. Mấy ông bà GSTS “lước quài” nếu thực sự có chuyên môn và đưa ra giải pháp giúp đúng chuyên môn thì đó là những người chưa bị nhiễm căn bệnh diện sĩ.
Túm lại, trí thức là người biết đọc biết viết và đang đọc đang viết. Để viết được thì cần đọc, để đọc được thì cần đặt được câu hỏi “tại sao” và “tại sao không”. Đó là dấu hiệu nhận biết đầu tiên của trí thức xịn.
Ở các nước đang phát triển như Việt Nam, các bạn luật sư, kỹ sư, bác sĩ, nhà báo, v.v… là những người có trình độ chuyên môn một đại học hoặc hai đại học chuyên ngành thì thường tự nhận mình là trí thức. Với một nền giáo dục phổ thông bình thường ở các nước khác, thì khi tới năm 18 tuổi, mọi người cũng đều là tri thức và lâu lâu trở thành “trí thức xịn” trong lãnh vực mà họ quan tâm hay có bức xúc.
Đơn giản định nghĩa trí thức xịn là thế, hy vọng các bạn đừng bị các Diện Sĩ tung hỏa mù nữa nhé.
2. Tiến sĩ dỏm có những dấu hiệu nhận biết gì?
Trước hiết cần phân biệt được Thạc Sĩ là cấp Đại học nối dài còn Tiến Sĩ thì không phải là cấp Thạc Sĩ nối dài. Thạc Sĩ là đi học để biết thêm. Tiến Sĩ là nghiên cứu để tạo ra được kiến thức mới cho nhân loại. Vậy nên biểu hiện cơ bản đầu tiên, ai nói họ “đi học Tiến Sĩ” thì đó là biểu hiện của niềm tin Tiến Sĩ là nối dài của Thạc Sĩ. Loại này đa phần là dỏm.
Thứ hai, đối với Tiến Sĩ dỏm thì bằng cấp là điểm kết thúc, của quá trình tìm kiếm (hoặc của thương vụ mua bằng). Thật ra học vị Tiến Sĩ chỉ mới là điểm bắt đầu của cá nhân đó cho một cuộc đời mới liên quan tới việc tạo ra kiến thức mới, và đánh dấu bằng luận văn đã bảo vệ thành công trước một hội đồng khoa học. Các Tiến Sĩ bình thường, dù tiến hành nghiên cứu ở nước nào trên thế giới, luôn có một vài bài báo khoa học trên những tạp chí chuyên ngành uy tín (loại Q1, Q2) sau khi đã được ít nhất hai nhà khoa học có uy tín trong ngành, được ban biên tập tìm hiểu và mời, kiểm duyệt và phản biện độc lập. Nên dấu hiệu nhận biết Tiến Sĩ dỏm là cần tìm các bài báo khoa học của anh/chị ta trên tạp chí chuyên ngành uy tín. Trường hợp có bài báo khoa học nhưng trên tạp chí khoa học đen (không phải Q1 và Q2, thường là trả tiền thì được đăng, rất dễ nhận diện và có tên trong danh sách đen luôn được các chuyên gia trên thếgiới cập nhật thường xuyên) thì là một Diện Sĩ chính hiệu. Trường hợp không có bài nào thì đấy là có thể một Tiến Sĩ mới và bài báo khoa học đang trong quá trình phản biện. Quá trình này kéo dài có khi tới 2 năm. Nhưng nếu sau 5 năm mà vẫn không thấy có bà i báo khoa học nào của ngài Tiến Sĩ trên một tạp chí Q1 hay Q2 nào thì đó cũng là dấu hiệu rõ ràng của một Diện Sĩ (cần nói thêm là nhiều Tiến Sĩ người nước ngoài cũng nhiễm căn bệnh quen thuộc này).
Dấu hiệu thứ ba là Tiến Sĩ được các Học Viện, Viện Hàm Lâm, cơ quan thuộc các Bộ của Việt Nam cấp bằng. Dấu hiệu này hoàn toàn có thể dễ nhận ra (trừ khi cá nhân người trí thức biết đọc biết viết đó có xem qua phần vừa trình bày phía trên và chứng minh được bằng một vài bài báo khoa học ở tạp chí chuyên ngành loại Q1 hoặc Q2).
Ba dấu hiệu này rất dể nhận biết nên tới đâu hy vọng các bạn có thể nhận ra các Diện Sĩ quanh ta. Hễ ai xưng danh Tiến Sĩ thì bạn chỉ cần vào Google Scholar là biết ngay có phải Diện Sĩ hay không.
3. Việt Nam thực ra có thể phát triển ra những thể loại tiến sĩ nào?
Có hai nhóm tiến sĩ, ngành khoa học tự nhiên và ngành khoa học xã hội. Ngành tự nhiên thì thường có thể đo lường nên khó có chuyện mua bằng Tiến Sĩ. Nhưng với trình độ đầu tư phát triển khoa học tự nhiên hiện tại, việc nghiên cứu và hướng dẫn nghiên cứu cho Tiến Sĩ ngành khoa học tự nhiên là có thể nhưng vẫn còn rất cá biệt.
Nhưng ngành khoa học xã hội Việt Nam thì bị bó hẹp bởi một loại triết học của thế kỷ 19 làm nền cho phương pháp luận nên các nhà khoa học xã hội Việt Nam thường không có khả năng tham gia tranh luận với các nhà khoa học thế giới cùng ngành. Tác giả tin rằng Việt Nam không hề có tiến sĩ ngành khoa học xã hội nào được hướng dẫn và nghiên cứu thành công trong nước từ năm 1945 cho tới nay, ngoại trừ rất hiếm một vài cá nhân trong nhóm ngành lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ Việt may mắn có quá trình nâng cao trình độ ở nước ngoài và có một vài bài báo khoa học trên tạp chí khoa học uy tín trên thế giới.
Để tôn trọng nền khoa học thế giới, đã đến lúc Việt Nam nên tuyên bố toàn bộ bằng Tiến Sĩ đã cấp trước đây đều bị thu hồi, trừ trường họp tác giả đã công bố được trên tạp chi khoa học loại Q1 và Q2 của thế giới.
Việt Nam nên chỉ tập chung vào một số ngành khoa học tự nhiên mũi nhọn và đang có nguồn lực. còn các ngành khoa học xã hội thì chỉ nên giữ lại lịch sử Việt, văn hóa và ngôn ngữ Việt với điều kiện là mở rộng thế giới quan triệt học của thế kỷ 21.
Các nhà khoa học tự nhiên trên thế giới thường thiếu kiến thức triết học của khoa học xã hội nên không thường tham gia tranh luận về triết học và giáo dục ở nước họ. Tuy nhiên các ông bà Diện Sĩ, thường thuộc ngành khoa học tự nhiên từ nước ngoài về, hay tham gia ý kiến về triết học và giáo dục trong nước nên thường không được quan tâm vì họ quên rằng họ đang nói về điều họ không hiểu. Một số vị còn mạnh dạn đem so sánh giáo dục lạc hậu của 2 miền Nam Bắc trong thế kỷ 20 để làm hình mẫu cho hiện trạng cuộc sống của thế kỷ 21.
Chỉ khi nào các nhà khoa học xã hội trong nước được phép nghiên cứu và tranh luận triết học của thế kỷ 20 trên thế giới đã tới đâu, và thế kỷ 21 hiện tại đang ở đâu thì lúc đó mới bàn được việc phát triển tạo ra kiến thức mới trong từng ngành là đó là lúc bàn vềbằng Tiến Sĩ do Việt Nam cấp. Tôi nghĩ các vị có trách nhiệm nên tuyên bố trước thế giới là Việt Nam không có tiến sĩ ngành khoa học xã hội từ năm 1945 tới 2045 (trừ lịch sử, văn hóa và ngôn ngữ Việt).
4. Một số nhận định về các hiện tượng của ngành giáo dục Việt Nam trong sáu tháng đầu năm 2022.
Về việc Lịch sử Việt nam có nên là môn tự chọn ở cấp ba hay không. Có ngài viện trưởng một viện thuộc bộ giáo dục còn lên tiếng trên báo chính thống là nước Mỹ cũng tự chọn môn lịch sử ở cấp ba. tôi cho hành động đó của ông viện trưởng là sự khốn nạn của những kẻ nhân danh khoa học. Không có một nước nào trên thế giới không để môn lịch sử của nước đó là môn bắt buộc cho kỳ thi tốt nghiệp cấp ba để chính thức trở thành một công dân trưởng thành (trừ Phần Lan, một nước có nền giáo dục tiên phong và tôi sẽ giải thích trường hợp đặc biệt này trong phần chú thích ở cuối bài). Lịch sử Việt luôn phải là kiến thức bắt buộc cho học sinh cấp ba để trở thành người công dân Việt sau khi tốt nghiệp.
Về việc thu phí ở trường công lập. Các ngài bộ trưởng từ sau thời Nguyễn Thiện Nhân đều muốn chia phần miếng bánh giáo dục của thị trường tư nhân. Nếu tôi là Putin, tôi sẽ treo các ngài và các ông làm dự án cải cách trước nòng xe tăng T90 và cho một phát trước toàn dân vì tội “phản quốc”. Các vị tiền bối lập quốc của các ngài thề với nhân dân bằng máu rằng là “ai cũng được học hành” với nghĩa là một nền giáo dục phổ thông công lập miễn phí toàn dân. Khi kinh tế còn khó khăn, các ngài sáng tạo ra sổ vàng sổ xanh các loại. Khi kinh tế phát triển, các ngài để xuất mở cửa thị trường giáo dục tư nhân để đem tiền thuế thu được từ thị trường này về để đảm bảo hệ thống trường công và các loại cải cách. Đến nay, với nổ lực thu phí trường công liên tục nhiều nhiệm kỳ bộ trưởng gần đây, thì lời thề của các vị lập quốc đối với toàn dân đã bị các vị đứng đầu ngành giáo dục chính thức xóa sổ. Có một đặc điểm cần ghi nhận là các vị đứng đầu ngành giáo dục ở Việt Nam thường xuất thân từ nhà khoa học tự nhiên nên không có sự am hiểu về triết học và giáo dục nên không hóa giải được cấu trúc phân bổ của quyền lực trong hệ thống, từ đó ở vị trí có quyền lực cao thì bị quyền lực tha hóa tuyệt đối.
Về việc Viện hàn lâm KHXH bán bằng Tiến Sĩ dỏm. Thật ra Việt Nam, như đã trình bày ở cuối phần (3) ở trên, không thể sáng tạo ra kiến thức cho ngành khoa học xã hội nào cho thế giới ở thếkỷ 21, do mô hình toàn trị lạc hậu đang chủ động tự hạn chế trình độ “ní nuận” triết học của cả nước ở thế kỷ 19 (trừ ngành lịch sử Việt, ngôn ngữ và văn hóa Việt, nếu nghiêm túc).
Kết luận.
Các Tiến Sĩ dỏm đã góp phần tích cực phát triển cả một nền công nghiệp bằng cấp không khói và nuôi sống được nhiều thế hệ GSTS của các học viện, viện hàn lâm và các viện thuộc các bộ ngành. Chúng ta cần ghi nhận công trạng đặc biệc các Diện Sĩ đã giúp chúng ta kịp nhận ra Việt Nam không có tiến sĩ các ngành khoa học xã hội trong một thế kỷ 1945–2045. Mong rằng, lửa trong lò sẽ đủ to để Bộ Giáo Dục dám mạnh dạn tuyên bố thu hồi toàn bộ bằng Tiến Sĩ ngành khoa học xã hội từ khi lập quốc (trừ một số cá nhân tự chứng minh được có công bố được thế giới công nhận).
Ghi chú về Phần Lan. Nền giáo dục Phần Lan sau nhiều năm tiên phong đổi mới đã đạt được trang thái động của phát triển giáo dục gắn với phát triển xã hội, cho nên tât cả các môn học cho người từ 16 tuổi trở lên đều trở thành các môn tự chọn như là một cách phát triển rất tự nhiên. Vì Phần Lan là một xã hội mở và không có vùng cấm trong truy cập thông tin, mọi công dân Phần Lan đều là trí thức xịn khi họ muốn tham gia tranh luận về bất cứ điều gì. Một điểm cần ghi nhận là một điều kiện cơ bản để Phần Lan thực hiện thành công đổi mới giáo dục là nhờ vào điều kiện dân số ít và đồng đều, đó là một thuận lợi không phải nước nào cũng có được. Các nước đều phải dựa vào nền tảng triết học giáo dục riêng. Ví dụ, triết học của nước Mỹ đã bỏ xa triết học Châu Âu hơn nữa thể kỷ, điều này phản ánh lên trình độ phát triển khoa học công nghệ và giáo dục của nước Mỹ chưa bao giờ đứng số hai trên thế giới, và khoảng cách từ Mỹ cho tới nước thứ hai sau Mỹ về triết học và giáo dục cho thế kỷ 21 thì hiện nay chưa đo được.
Những hậu quả của một thành phố thay tên: SÀIGÒN Hay HỒ CHÍ MINH - Tác giả Tưởng Năng Tiến
Ngày nào Saigon còn mang tên Hồ Chí Minh, ngày đó dân gian sẽ mãi còn đàm tiếu.
Đã có rất nhiều bài đàm tiếu về chuyện này...
Mỗi mùa xuân về trên quê hương Việt Nam, chúng ta lại nhớ đến địa danh Sàigòn.
Sàigòn, tự nó đã đầy đủ ý nghĩa. Không cần phải thêm thủ đô hay thành phố gì cả. Hai chữ Sàigòn đã in sâu vào từng tâm hồn của ngưòi dân Việt Nam mà còn quen thuộc với người ngoại quốc với tên gọi không có dấu: “Saigon”.
Để rồi từ đó mọi người đều có thể viết chữ Sàigòn dính liền lại với nhau mà không bỏ dấu “SAIGON ”.
Không biết bao nhiêu bài luận văn của các em học sinh từ tiểu học đến trung học tả về Saigon. Không biết bao nhiêu thi sĩ, nhạc sĩ viết về Saigon. Saigon nằm soi mình bên dòng sông cùng tên Saigon, thật lãng mạng và kêu ngạo cùng tuế nguyệt.
Chúng ta hãy lắng động tâm hồn để tìm về sự mộc mạc của người Việt Nam đối với Saigon thân yêu.
1. - Thưa cô đi đâu?
- Saigon.
2. - Bà ngoại đi đâu?
- Lên Saigon.
3. - Mầy từ đâu về?
-Từ Saigon.
Chỉ cần một chữ Saigon là đầy đủ rồi. Nhưng trong 42 năm qua, Saigon bị mất tên, bị thay thế bằng tên của nhân vật Hồ Chí Minh. Sàigon ngậm ngùi tức tưởi, thổn thức với lời ca trong bài Vĩnh Biệt Saigon: “...ta mất người như người đã mất tên…”.
Người Cộng Sản Việt Nam rất lấy làm hãnh diện với cái gọi thành phố Hồ Chí Minh. Cái tên nghe vừa dài vừa chói tai, lúc nào cũng phải thêm chữ “thành phố”. Nếu thiếu chữ “thành phố” thì nguy to. Bởi vì kêu Hà Nội thì ai cũng hiểu là điạ danh Hà Nội, nhưng kêu Hồ Chí Minh khơi khơi thì có khi người ta không biết kêu cái quái gì?
Bây giờ xin mời những người Cộng Sản Việt Nam cùng chia sẻ có nên để tên Hồ Chí Minh hay nên trả tên lại cho Saigon.
Nếu quí vị nhất định khư khư giữ nguyên tên Hồ Chí Minh, thì nên cùng thưởng thức những mẫu chuyện và truyền khẩu từ ngưòi này sang người khác, từ nơi này sang nơi khác mà tạm gọi là truyền khẩu dân gian, hãy xem như một cuộc trưng cầu dân ý có được không?
1. - Bây giờ nói về tệ nạn xã hội:
- Người ta thường kêu là “Du Đãng Saigon” nay xin sửa lại: “Du Đãng Hồ Chí Minh”.
- Saigon ngày xưa ít thấy bây giờ Saigon nhiều quá. “Đĩ Saigon” xin đổi lại là “Đĩ Hồ Chí Minh".
- Saigon ngày xưa ít thấy mấy thằng điếm bây giờ phải coi chừng mấy thằng điếm. "Điếm Sàigon” xin đổi lại là “Điếm Hồ Chí Minh”.
2. - Bây giờ nói về dân gian: Khi nói đến dân gian thì không phải như viết văn chương, chỉ nói tắt hiểu là được. Không cần chính tả hay văn phạm.
- Mầy lấy vợ ở đâu?
- Dạ em lấy vợ Saigon.
- ”Lấy vợ Saigon" xin đổi lại là “Lấy vợ Hồ Chí Minh”.
- Chị mua gà ở đâu?
- Mua gà Saigon: "Gà Saigon" phải đổi lại là “Gà Hồ Chí Minh”.
- Đi Saigon nhớ coi chừng chó, chó Saigon dữ lắm. “Chó Saigon” xin đổi lại là “chó Hồ Chí Minh”.
- Má ơi lên coi truyền hình kìa xe đụng ghê lắm. Xe đụng chỗ nào? Xe đụng Saigon. Xe đụng Saigon xin đổi lại là “xe đụng Hồ Chí Minh”.
- Thịt chó Saigon ăn ngon quá. "Thịt chó Saigon" phải đổi lại là “thịt chó Hồ Chí Minh”.
- Đừng làm giả đồ của Pháp bị bắt đó nghe. Vỏ Paris, ruột Saigon là phạm pháp. Xin đổi là: “Vỏ Paris, ruột Hồ chí Minh” là phạm pháp.
- Saigon nóng đổ mồ hôi, xin đổi lại là “Hồ Chí Minh nóng đổ mồ hôi”.
- Saigon nóng muốn lột quần lột áo. Xin đổi là “Hồ Chí Minh nóng muốn lột quần lột áo”.
- Đi Saigon thì phải mua giầy da Saigon . Xin đổi lại “Giầy da Hồ Chí Minh”.
- Gió thổi mạnh quá nên nhà Saigon bị sập. Xin đổi lại ‘nhà Hồ Chí Minh bị sập’.
Và còn nhiều nhiều lắm lắm……….
Hãy cùng nhau qua truyền khẩu dân gian để thay thế cái gọi là Hồ Chí Minh vào “Saigon” để cả hơn 92 triệu người dân Việt Nam có dịp thi thố tài văn chương dân gian của mình để có những trận cười hả hê mà người ta gọi là chuyện cười dân gian.
Trăm năm bia đá cũng mòn,
Ngàn năm bia miệng vẩn còn trơ trơ.
Để người Cộng sản Việt Nam hiểu được sức mạnh của quần chúng. Ai đã đổi tên Saigon? Bây giờ họ phải gánh chịu “gậy ông đập lưng ông”.
Các địa danh như, Hà Nội, Huế, Nha Trang, Vũng Tàu, Cần Thơ, Cà Mau… Mà hình như tất cả các điạ danh ở Việt Nam chỉ cần nói tên là người ta hiểu được liền đâu cần phải thêm chữ: thành phố hay tỉnh…. Vậy mà nói khơi khơi Hồ Chí Minh thì là cái con khỉ khô gì? Thật là cười ra nước mắt.
Chú lơ xe đò gọi hành khách: Saigon không? Saigon đây?
Hành khách đứng dưới đường vẫy tay trả lời : Saigon, Saigon ….. Bây giờ sửa lại : Chú lơ xe đò gọi hành khách: "Hồ Chí Minh, không? Hồ Chí Minh đây!"
Hành khách đứng dưới đường vẫy tay trả lời: "Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh…".
Có thể trong đám hành khách đó có cả đảng viên đảng CSVN.
Việc đổi tên Saigon và áp đặt cái gọi là Hồ Chí Minh là do chính những người công sản Việt Nam tạo ra. Nay chỉ xin được dùng cái gọi là Hồ Chí Minh để thay thế những lời nói dân gian. Nghĩa là cứ chỗ nào có chữ Saigon thì thay vào đó là chữ Hồ Chí Minh.
Quí vị Cộng sản Việt Nam (CSVN) nghĩ sao?
Quí độc giả nghĩ sao?
Người Cộng sản Việt Nam đã sai lầm giữa địa danh và tên nhân vật, mà cái ác nhất lại là tên của nhân vật được những người Cộng sản Viêt Nam sùng bái. Cái thây ma nằm giữa Ba Đình, mỗi năm phải tiêu phí biết bao nhiêu tiền của nhân dân Việt Nam? Người Cộng sản sống thì tham nhũng, tham lạm tài sản quốc gia. Người Cộng sản chết cũng ăn bám nhân dân Việt Nam, đó chính là cái thây ma Hồ Chí Minh.
Người chết phải trở về cát bụi. Thây ma thì phải đem chôn hay thiêu. Có một người vào xem xác chết của Hồ Chí Minh, khi về nhà không dám ngủ, mà nhắm mắt lại là thấy ác mộng hay nói đúng hơn là thấy thây ma Hồ Chí Minh. Cuối cùng phải đi xem bác sĩ tâm lý. Bác sĩ tâm lý khuyên: bạn đừng nghĩ tới cái xác đó nữa, cứ xem như nhìn thấy xác của một con vật nào đó, thí dụ như xác con gà, con cá bán ở chợ là được rồi.
Đất nước Việt Nam đã bị người Cộng sản tàn phá. Không biết bao nhiêu bút mực của các nhà văn, nhà phê bình, nhà bình luận… của rất nhiều thế hệ lên án. Người cộng sản cần phải thức tỉnh một cách thật sự mà hãy trả lại những gì của Việt Nam cho dân tộc Việt Nam.
- Cỏ cây còn biết hờn sông núi
Giang sơn gấm vóc phải ngậm ngùi.
Tim Tím Cúc Buồn - Tác giả ca sĩ Don Hồ
Nhà 2 tầng, quận 3, có được cái sân thượng be bé, quanh năm nắng chang chang. Thỉnh thoảng mẹ lại ôm về dăm ba chậu hoa đủ loại, đặt xếp thành hàng, tạo thành một mảnh vườn xinh xinh trên khoảng sân thượng nhỏ bé ấy.
Sài gòn, nhà cửa đất đai eo hẹp, làm gì có đất vườn để đánh những cụm hoa xuống, thành thử cứ thế mà những cây hoa được giữ lại y nguyên như thế trong chậu!
Một lần nọ, một chậu có loại hoa cánh tim tím, nhuỵ vàng, to khoảng đốt ngón tay, được mẹ mang về. Mẹ bảo: “Cây cúc Nhật đó con...”
Sài gòn nắng nôi, cây cối trồng mà một ngày không tưới là lá héo queo, rũ hết cả xuống. Qua tới ngày thứ hai vẫn không tưới là coi như đi đoong luôn, khỏi cứu vãn. Nhiệm vụ mẹ giao của thằng bé Dũng thuở ấy mỗi khi đi học về là ... tưới cây!
Sân thượng nước lên không tới, hàng ngày nước được chứa trong cái xô nhựa để thằng bé khệ nệ, ì ạch xách lên làm nhiệm vụ.
Ban đầu cũng vùng vằng phụng phịu lắm bởi tại bị bắt làm!
Rồi càng về sau, yêu luôn mớ hoa lá của khoảng vườn hồi nào cũng chẳng hay...
Trong mớ Hồng, Ngọc Lan, cúc vàng của khoảng vườn, thằng bé Dũng thương nhất chậu cúc Nhật.
Sắc tim tím buồn buồn, không rực rỡ bằng những loại khác...
Hương chẳng có...
Hoa lại nho nhỏ, cỏn con...
Có lẽ là ... thương hại, vì trông nó bị tội nghiệp?! Và cứ thế mỗi lần ra được chút hoa là thằng bé nhảy cỡn, ầm phóng xuống nhà khoe toáng, bắt hết người này tới người kia leo lên tầng thượng ... thưởng lãm hoa.
Giống cúc Nhật giống như “nhỏ mà có võ", sống rất dai. Hoa tàn cắt đi, một thời gian sau mớ hoa khác lại trổ ra...
Một buổi chiều đang tỉa lá cho chậu cúc, bỗng có tiếng động cơ máy bay lớn lắm ầm ầm xẹt ngang qua đầu, rung chuyển cả nhà cửa. Chiếc chiến đấu cơ bay thật thấp, thấp lắm tưởng như có thể đụng vào đỉnh của căn chung cư Nguyễn Thiện Thuật cao tầng hơn ở phía sau nhà. Rồi tiếp theo sau đó là những tiếng ầm ầm vọng lại từ đàng xa.
Bên dưới nhà có tiếng mẹ thất thanh gào: “Dũng! Dũng! Đi xuống mau! Đi xuống mauuu!”, rồi tiếng dép mẹ lẹp xẹp chạy vội ra phía trước nhà xầm xập đóng hết cửa sổ, cửa ra vào lại.
Cả khu phố nín hơi im lìm...
Cả thành phố Sài gòn nín hơi trong sự hốt hoảng, kinh hoàng. Chẳng ai hiểu chuyện gì đang xảy ra?!
Nửa ngày sau người ta truyền tai nhau tin nghe được từ đài phát thanh BBC Luân Đôn “Một viên phi công của quân đội Cộng Hoà (hình như tên Nguyễn Thành Trung thì phải?) lái chiến đấu cơ đến từ đâu đó oanh tạc Dinh Độc Lập!!!”
Tuần lễ kế tiếp sau đó Sài gòn bắt đầu loạn. Tất cả hàng quán, chợ búa đều đóng cửa hàng loạt. Ngoài đường xe cộ vẫn hoảng hốt, hối hả phóng, nhưng nhà nhà ai nấy đều im ỉm sập cửa kín bưng nghe ngóng.
Bố mẹ bắt đầu xầm xì với nhau những tin tức loan chuyền về một cuộc di tản nào đó ngoài toà đại sứ Mỹ, ngoài bến Chương Dương... Thằng bé Dũng vẫn chuyên cần với công việc hàng ngày được giao phó, khiêng xô nước chăm sóc mớ cây trên đỉnh sân thượng. Đâu óc ngây thơ của nó cũng căng thẳng theo chuyện của người lớn chung quanh chứ, nhưng chẳng biết thổ lộ với ai, nó thủ thì với khóm cúc Nhật.
Thế rồi biến cố 30 tháng 4, 1975, thành phố đổi chủ, đổi luôn tên, đổi luôn tiền, đổi tất cả mọi thứ!
Bố bị mất việc! Cả một miền Nam đều bị mất việc!
Bố bị phường khóm kêu trình diện đi học tập cải tạo!
Mẹ từ một người nội trợ, bắt buộc phải xông xáo tông ra ngoài bắt đầu học buôn bán để kiếm tiền mua kí gạo, chút mắm muối tương chao, chỉ để lo cho bữa ăn hàng ngày cho đàn con không bị chết đói. Thằng bé Dũng được giao thêm trách nhiệm hàng ngày đặt nồi cơm cho cả nhà. Lúc đầu còn được xài bằng bếp dầu hôi, xong thụt dần xuống nấu bằng than đá, than quả bàng, rồi cuối cùng qua tới củi, giấy vụn... Và ban đầu còn được nồi cơm với gạo tuy đầy mọt & sạn. Rồi qua dần tới trộn thêm vào khoai lang, khoai mì, bắp & hạt bo bo...
Thành phố bị cúp điện rồi thường xuyên cúp luôn nước! Thằng bé Dũng đã bắt đầu biết chắt chiu chút nước vo gạo, nước rửa rau giữ lại trong xô để chiều chiều vẫn cần mẫn khiêng lên lầu 3 chăm cho mảnh vườn nhỏ mà chẳng ai trong gia đình còn để ý tới.
Hoa bắt đầu tàn tạ vì thiếu phân bón. Người còn không có thực phẩm để ăn nữa thì lấy chi thực phẩm cho hoa!
Mẹ quyết định thế hoa bằng hành lá & mớ rau thơm thực dụng và cho xây thêm mớ chuồng để nuôi thêm mớ gà vịt. Thằng bé Dũng “chiến đấu tới cùng" để xin được giữ lại cho bằng được chậu cúc Nhật tuy cây cũng chẳng còn được tốt tươi và hoa cũng chẳng còn đậm màu như xưa! Mỗi buổi tối sau khi học bài xong, nó thường leo lên nằm ngắm sao đêm mơ mộng, tay liên tục đập muỗi, miệng thì thầm tâm sự cùng khóm hoa tim tím buồn èo uột trong cái mùi nằng nặng toả ra từ chuồng gà...
Thế rồi một ngày nọ nó được bố mẹ dúi cho đi vượt biên khỏi nước theo người anh lớn đang trong tuổi bị kêu đi nghĩa vụ quân sự đánh nhau với Campuchia. Một chuyến hải trình đầy những sự kinh hoàng nhưng may mắn còn đến được bến bờ!
Vài năm sau, trong những lá thư gửi về nhà, có đôi lần nó hỏi mẹ về chậu cúc Nhật. Nhưng dường như mẹ chẳng để ý vì cho là không quan trọng, hoặc mẹ lờ, chẳng thấy trả lời...
37 năm sau của một buổi chiều cuối tháng 4 vẫn còn se lạnh trên con phố Gangnam nhộn nhịp xe cộ lẫn ánh đèn của đất nước Nam Hàn, một người đàn ông quần áo lịch lãm chỉnh chu thấy chợt như khựng đứng lại bên đường, thoáng chao đảo rồi xẹp ngồi xuống, vòng tay như muốn ôm chầm lấy một chậu cây nhỏ được đặt trưng trên lề của một cửa tiệm, mặc cho những ánh mắt nhìn tò mò của những người khách bộ hành khác đang nườm nượp qua lại...
Như cách biệt hẳn với thế giới chung quanh, người đàn ông mắt long lanh dán vào chậu cây, đôi môi mấp máy...
Chậu cây như lao xao rực rỡ trong ánh nắng chiều, có những khóm hoa bé xíu xiu nhuỵ vàng, cánh mỏng manh tim tím buồn, buồn chẳng khác chi ngày nào...
Thứ Hai, 9 tháng 5, 2022
Chủ Nhật, 8 tháng 5, 2022
Lịch Sử Đang Sang Trang... Chầm Chậm! - Tác giả Nguyễn Xuân Nghĩa
Sau hơn hai tháng thảm bại tại Ukraine, Vladimir Putin lại dựa lưng nỗi chết và hăm dọa dùng võ khí hạch tâm chiến thuật nhân lễ kỷ niệm ngày Liên Xô chiến thắng Đức Quốc Xã năm xưa (mùng chín Tháng Năm 1945)! Đó là chuyện miền Tây của Đại Lục Âu Á.
Tại Miền Đông, Trung Cộng cũng bận không kém với lời hăm sẽ lại xử lý Đài Loan. Nhưng nhìn vào vụ Ukraine, Ai cũng thấy Đài Loan sẽ còn dữ dội hơn với kẻ xâm lược....
Sẵn đó, ta cũng nhìn xa hơn một chút, về địa dư và lịch sử (tấm địa đồ và cuốn lịch) của quốc tế qua hơn trăm chữ sau đây:
Vladimir Putin đau nhất là sự sụp đổ của Liên Xô vào năm 1991, hơn 30 năm trước. Lập tức, các nước Âu Châu ký Hiệp ước Maastrich để thành lập Liên hiệp Âu Châu EU. Cũng năm 1991, Hoa Kỳ có chiến dịch thần tốc, mang ý nghĩa lịch sử quân sự của thế giới, trận Bão Sa Mạc (Desert Storm) nhằm tấn công Iraq và giải cứu xứ Kuwait bị Iraq xâm lược. Từ ở rất xa, các chiến lược gia Trung Cộng bị chấn động! Cầm đầu quân đội giải phóng PLA, Đô đốc Lưu Hoa Thanh vào trình lên Đặng Tiểu Bình: “Chúng ta không còn hệ thống phòng thủ nữa!” Họ phải tìm chiến lược khác. Còn Nhật Bản? - Trôi vào một chu kỳ suy trầm liên tục, kết thúc kỷ nguyên ‘phép lạ kinh tế Nhật’.
Ngày nay, tình hình đã khác ba chục năm trước mà sự thay đổi sẽ còn kéo dài chầm chậm thêm cả chục năm! Tại sao như vậy?
1/ Sau khi Thế Chiến II kết thúc năm 1945, thế giới phải đợi đến 1991 mới thấy trận đối đầu Đông-Tây (giữa Liên Xô và Hoa Kỳ, cùng các nước phía Tây của đại lục Âu Á) chấm dứt với việc Liên Xô tan rã thành từng mảng và sụp đổ. Đấy cũng là lúc cường quốc kinh tế Trung Cộng bắt đầu xuất hiện - với sự trợ giúp ngày càng mạnh của Hoa Kỳ! Và Liên Âu EU trở thành một trục kinh tế mới tại Tây Âu rồi cạnh tranh với Mỹ. Thời đó, cục diện chưa được phân minh rõ rệt và ta chưa thấy nạn khủng bố của Hồi giáo cuồng tín. Bây giờ sự thể đã khác!
2/ Mấy chục năm căm hờn về sự sụp đổ của chế độ Xô Viết, hậu thân của Liên Xô là Liên bang Nga vẫn là một nước lạc hậu về kinh tế: đứng hạng hèn kém của thế giới (86) về sản lượng một đầu người (tiêu chuẩn về năng suất của một người!) Ra khỏi chế độ cộng sản, Nga chưa bước vào thế giới văn minh. Còn tưởng võ khi thời Xô Viết vẫn giúp mình là siêu cường quốc! Vụ Ukraine chứng minh ngược lại: Nga sẽ thay đổi, ra sao ta chưa rõ, nhưng chỉ là một cường quốc quân sự cấp vùng thôi - Và Putin khó tồn tại!
3/ Vụ Ukraine cũng làm cục diện Âu Châu thay đổi ở ba khía cạnh: a) Liên Âu EU với 27 hội viên, b) Minh ước NATO với 30 thành viên; 2/ và quan hệ xuyên qua Bắc Đại Tây Dương. Các khối đó có thủ tục chính trị và ngân sách riêng mà bỗng thành gắn bó hơn với nhau. Quan trọng hơn cả là mối liên hệ được tăng cường và không ai phiền hà về việc NATO phải tăng chi ngân sách quân sự: thành tích bất ngờ của Putin! Với Phần Lan và Thụy Điển sẽ gia nhập NATO và Ukraie vào EU, tình sẽ càng đổi khác.
4/ Mà quan hệ kinh tế giữa Hoa Kỳ với Đức cũng vậy, cho nên Liên Âu EU phải minh định lại thủ tục và thể thức trong nội bộ chứ không thể là đối thủ mà cũng là bạn hàng của Nga!
5/ Sau cùng, ta nên nhìn qua hướng Đông của Đại Lục Âu Á. Thời kinh tế vàng son của Trung Cộng đã chấm dứt sau 40 năm. Đại dịch Vũ Hán của họ có góp phần đáng kể, nhưng chế độ tập trung quản lý của Tập Cận Bình mới là nguyên nhân sâu xa với bao vấn đề và các vụ vỡ nợ dây chuyền! Các cuộc bầu cử tại Nhật Bản và Nam Hàn cũng đưa lên một tầng lớp lãnh đạo có lập trường cứng rắn hơn Bắc Kinh.
Kết luận? Ba chục năm trước, thế giới cứ tưởng Trung Cộng và Liên bang Nga sẽ nổi lên thành cường quốc trước sự suy bại của Nhật. Sự thật lại không hẳn như vậy!
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)