Trích bài viết: "Lòng Tự Trọng, Khi TGM NGÔ QUANG KIỆT NỔI GIẬN, tác giả Đỗ Mạnh Tri"

Ðức cha nói gì ?

Ngài nói về một dân tộc con Rồng cháu Tiên, bốn ngàn năm Văn hiến mà ngày nay chẳng ai coi ra gì ? "Một anh Nhật nó cầm cái hộ chiếu là đi qua tất cả mọi nơi, không ai xem xét gì cả. Anh Hàn quốc bây giờ cũng thế." Trong khi cầm cái hộ chiếu Việt Nam thì "đi đâu cũng bị soi xét".

Nhục ! Làm sao không nhục nếu còn chút tự hào dân tộc ? Nhưng vì đâu ra nông nỗi này ?

Câu trả lời ai cũng biết. Quan hệ ở chỗ nó đến từ vị TGM Hà Nội :

Chúng ta bị sỉ nhục vì chúng ta bị cai quản bởi một chính quyền không biết nhục. Ai chẳng muốn "cho đất nước chúng ta mạnh, đi đâu chúng ta cũng được kính trọng", ai chẳng muốn "thật sự đoàn kết, thật sự tốt đẹp". Tiếc thay, những lời hay ý đẹp đã thành khẩu hiệu tuyên truyền, lừa bịp. Thực chất là bao cấp : khi không cấm được thì cho phép. Gọi là "tạo điều kiện". Nói là phải tôn trọng pháp luật, nhưng hành xử với dân cách phi pháp. Nói là xử theo tình người, theo nguyện vọng của người dân nhưng không đếm xỉa gì đến những nguyện vọng chính đáng nhất của người dân, v. v... Những lời tố cáo thẳng thừng của Tgm Ngô Quang Kiệt trong lời phát biểu ngắn của ngài, mỗi người trong chúng ta đều có thể nối dài. Tội ác của chế độ này kể sao cho hết ! Tuy nhiên điểm độc đáo của TGM Ngô Quang Kiệt không nằm trong những lời tố cáo, nó hàm ẩn trong cách tố cáo.

Sự nổi giận của Ðức cha Kiệt chính là sự nổi dậy của lòng tự trọng (không phải tự ái). Con người không chỉ là cái bụng lo cơm áo gạo tiền, cũng không chỉ là cái đầu biết đắn đo, tính toán hơn thiệt. Mà còn là cái tâm can biết tự trọng và cần được kính trọng. Ðã là người, ai cũng bức xúc, phẫn nộ khi bị khinh rẻ ; hổ thẹn, tức là chính mình khinh mình, khi thiếu tự trọng (đọc Chế Lan Viên trước kia và Nguyễn Khải vừa đây). Nhưng tại sao phải tự trọng ? Xin miễn đi vào câu hỏi hắc búa này. Thực tế, trong thâm tâm, mỗi chúng ta đều cảm nhận như vậy. Cụ thể, ai cũng ôm ấp và cố gắng thực hiện một cái gì đó nó làm cho mình lớn hơn mình. Một niềm tin tôn giáo, một lý tưởng xã hội, một khát vọng nghệ thuật, một mơ ước yêu đương... Chỉ có người mới mang những giá trị vượt người và sẵn sàng chết để bảo vệ những giá trị đó.

Nguyễn Hộ, già đời mới nhận ra mình đã chọn lầm lý tưởng và xả thân chống lại cả một chế độ.
Những người dân oan đòi đất không chỉ vì miếng đất. Nếu họ mất đất vì thiên tai, vì thua lỗ, họ đành chịu.  Dân oan đòi đất chủ yếu vì thấy mình bị khinh rẻ, hà hiếp. Người giáo dân Thái Hà cũng thế. Chính quyền giằng giai không làm họ nản. Dùi cui, roi điện, chó nghiệp vụ, công an chìm nổi và những phường vô lại do chính quyền điều động không làm họ sợ. Họ tin và tự hào về niềm tin của họ. Niềm tin ấy giúp họ tự trọng và trân trọng tha nhân. Nói cách khác, tự trọng đồng nghĩa với tự do vì tự trọng là chính mình làm chủ mình. Tự do đương nhiên đi đôi với bình đẳng, vì với tư cách là người ai cũng phải được kính trọng như ai. Ðó là tất cả nền móng của dân chủ mà chế độ này đề cao nhưng chẳng những không thực hiện mà còn làm ngược lại. Họ coi người dân như sâu bọ. Chúng ta biết cả, nhưng cứ phải nhắc lại. Chưa có thời kỳ nào trong lịch sử nước nhà người dân bị chính quyền khinh khi như thời nay. Nhưng khinh dân vẫn chưa đủ, họ còn dùng muôn phương ngàn kế nhằm đê tiện hóa người dân và vận dụng sự hèn nhát, đê tiện để trấn áp người dân. Coi vụ cải cách ruộng đất. Ðàn áp không đủ, còn phải hạ nhục. Phi văn hóa chưa đủ, còn phải phản văn hóa. Hơn nửa thế kỷ tại miền Bắc, hơn ba mươi năm tại miền Nam, họ đã thành cái vũng lầy của tham ô, bạo ngược làm ô nhiễm Ðất nước.

Cám ơn Ðc Ngô Quang Kiệt đã đá vào cái vũng bùng nhùng đó. Cha "không tranh chấp với Nhà nước", không làm chính trị nhưng xin cha tiếp tục nổi giận.



Có những cơn giận thánh thiện (saintes colères) phải không, thưa Cha ?