Nhà nhà nói tiếng Anh, người người nói tiếng Anh để có việc làm - Tác giả Trần Khải

Thất nghiệp đã trở thành nan đề tại Việt Nam. Kể cả các sinh viên ra trường bậc Cử Nhân, Thạc Sĩ… Có cách nào để giúp các em có việc làm?

Cách đơn giản nhất: thúc đẩy kinh tế tăng tốc. Tuy nhiên, sẽ có một nan đề mới: kinh tế Việt Nam sẽ ngày càng gian nan hơn vì cuối năm nay là gỡ rào thuế quan khối ASEAN, có nghĩa là 10 quốc gia Đông Nam Á sẽ trở thành một nền kinh tế thị trường chung. Và do vậy, các sinh viên ra trường sẽ phải cạnh tranh gay gắt hơn đối với sinh viên 9 quốc gia khác. Có nghĩa là, nếu một sinh viên Cam Bốt giỏi tiếng Anh và bập bẹ tiếng Việt, vẫn có thể tìm việc làm ở Sài Gòn dễ hơn là một sinh viên Việt Nam kém tiếng Anh và bập bẹ tiếng Cam Bốt. Nghĩa là, chìa khóa để cạnh tranh kinh tế và cạnh tranh khi tìm việc làm kể từ cuối năm nay sẽ dựa nhiều vào tiếng Anh, trong rất nhiều công việc.
Có cách nào giúp học sinh Việt Nam học tiếng Anh thần tốc, miễn phí, ở mức độ toàn quốc hay không? Nếu chính phủ không nghĩ tới những phương cách này, sức cạnh tranh của tuổi trẻ Việt sẽ thụt lùi. Nơi đây chỉ nói về giới trẻ ở ngoài khung cán bộ, nghĩa là những người không dựa được vào thế thần gì cả.

Theo bản tin trên Kênh Tuyển Sinh ngày 22-2-2015 tựa đề “Giải mã hiện tượng ngày càng nhiều người có bằng cấp thất nghiệp”… hình như cũng chẳng giảỉ mã gì được.

Bản tin thực tế chỉ là một thống kê 2014:

“Trong quý I năm 2014 có 21,2% thanh niên trong độ tuổi 20-24 trình độ cử nhân trở lên bị thất nghiệp. Mới đầu tháng 7/2014, hơn 162.000 cử nhân thất nghiệp (thông tin tại hội thảo công bố bản tin cập nhật thị trường lao động Việt Nam số 2, quý 2 năm 2014, do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổng cục Thống kê và Tổ chức Lao động quốc tế tổ chức)....

…Ba tháng đầu năm 2014, cả nước có hơn 1 triệu người thất nghiệp, trong đó có khoảng 200.000 người có trình độ cao đẳng, đại học và sau đại học….”(ngưng trích)

Câu hỏi là, thế còn thống kê 2015?

Báo Tiền Phong ngày 10 tháng 7-2015, qua bài tựa đề “Tốt nghiệp nước ngoài vẫn…thất nghiệp!” trong đó ghi số liệu:

“Theo số liệu của Tổng cục Thống kê năm 2015, cứ 4 lao động thất nghiệp thì có 1 người giữ bằng cao đẳng trở lên. Thậm chí, có lẽ sẽ ít người tin rằng ngay cả những du học sinh trở về sau 4-5 năm du học tại các nước có nền giáo dục tiên tiến vẫn…thất nghiệp.”(ngưng trích)

Tuy nhiên, trong khi nhiều bản tin phân tích rằng mới ra trường hầu hết chưa kinh nghiệm, cho nên khó tìm việc… một bản tin trên 24H viết rằng lý do chính vì kém tiếng Anh.

Bản tin naỳ có tưạ đề “Tiếng Anh yếu kém – lý do khiến 72.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp” trên mạng 24H ngày 18-8-2015, ghi nhận:

“Theo thống kê của bộ lao động và tổng cục thống kê 2014, hiện nay, cả nước có hơn 72.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp. Trong đó tỷ lệ sinh viên ra trường không tìm được việc làm lên tới 70%, thậm chí có tới 80% sinh viên mới ra trường bị nhà tuyển dụng từ chối vì khả năng tiếng Anh….”(ngưng trích)

Điều làm chúng ta khựng lại vì cuối bản tin là những dòng quảng cáo cho Hội Việt Úc… Nghĩa là, đây là một quảng cáo ngụy trang làm bản tin?

Trong khi đó, bản tin VnExpress hôm 20-7-2015, có tựa đề “Gần 178.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp,” trong này viết:

“Theo thống kê, số người thất nghiệp theo trình độ chuyên môn đại học và sau đại học tăng khoảng 16.000 so với cùng kỳ năm 2014.

Ngày 20/7, Viện Khoa học Lao động và Xã hội công bố bản tin cập nhật thị trường lao động quý I/2015. Bản tin ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp và tỷ lệ thiếu việc làm đều gia tăng.

Theo đó, trong 3 tháng đầu năm, cả nước có hơn 1,1 triệu người thất nghiệp, tăng 114.000 người so với cùng kỳ năm 2014. Số lao động trình độ đại học, sau đại học thất nghiệp tăng từ hơn 162.000 lên gần 178.000 người; lao động tốt nghiệp cao đẳng thất nghiệp tăng từ 79.000 người lên hơn 100.000; lao động không có bằng cấp từ gần 630.000 lên 726.000.

Tính theo trình độ chuyên môn, tỷ lệ thất nghiệp cao nhất nằm ở nhóm có trình độ cao đẳng chuyên nghiệp và cao đẳng nghề, tương ứng là 7,2% và gần 6,9%. Nhóm không có bằng cấp, chứng chỉ có tỷ lệ thấp nhất ở mức 1,97%. Nhìn chung, tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động của cả nước là 2,43%, tăng 0,22% so với cùng kỳ năm 2014.

Điều tra trên cả nước cho thấy, tỷ lệ người thiếu việc làm cũng tăng nhẹ. Số người làm việc dưới 35 giờ mỗi tuần và có mong muốn làm thêm giờ là 1,13 triệu người, tăng so với cuối năm 2014, trong đó số lao động thiếu việc làm ở nông thôn cao gần gấp đôi so với khu vực thành thị.

Theo ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội, số lao động thất nghiệp ở nhóm có trình độ đại học, sau đại học và cao đẳng nghề chủ yếu là mới tốt nghiệp, gia nhập thị trường lao động một cách khó khăn. Tỷ lệ này chưa phải là chỉ số phản ánh hết được tình trạng lao động của đất nước…”(ngưng trích)

Nơi đây, chung ta không bàn được kế sách thúc đẩy kinh tế, nói chung. Chúng ta thử nghĩ về một kỹ năng có thể giúp các em ra trường cạnh tranh được với các bạn trong Khối ASEAN: tiếng Anh…
Có cách nào giúp các em giỏi tiếng Anh hay không?

Có lẽ, có cac1h này tiện nhất: Đề nghị chính phủ, thí dụ Bộ Giáo Dục & Đào Tạo kết hợp với Bộ Thông Tin & Tuyên Truyền, hay với Bộ Văn Hóa & Du Lịch… mở ra một kênh truyền hình 24 giờ, nói thuần tiếng Anh.

Như thế, sẽ cần các chương trình cho nhiều trình độ tiếng Anh khác nhau, đáp ứng sở thích khác nhau, và thuận lợi còn vì máy TV bây giờ hầu hết là có English caption, tức là phụ đề tiếng Anh.
Buổi sáng hay buổi tối, nên là các chương trình phim trẻ em hay phim hoạt họa nói tiếng Anh, như thế trẻ em bậc tiểu học của VN có thể tự học tiếng Anh qua TV.

Trong các chương trình tin tức, nên thuê chương trình tin tức tiếng Anh của Đài Nhật Bản (chương trình NHK nói tiếng Anh 24 giờ), Đài France 24 (tuy là đài Pháp quốc, nhưng tin tức có chương trình thuần Anh văn), Đài BBC (tất nhiên là nên thuê giờ tiếng Anh)… Nếu muốn nghe giọng Mỹ chinh cống, nên thuê chương trình VOA (nếu chính phủ không ngại tác phong dân chủ tự do)…

Ngoài ra, các chương trình tiếng Anh khác, như dạy nấu ăn, hướng dẫn du lịch, thảo luận về kỹ năng đi đường, giao tiếp… Nếu chính phủ VN không có đủ ban biên tập tiếng Anh, có thể hợp đồng với NHK, BBC, France 24, VOA… Thậm chí, các đaọ diễn Việt Kiều đang có mặt trong nước cũng sẽ hoan hỷ làm các chương trình thuần tiếng Anh cho đài truyền hình Anh ngữ xem tự do cho toàn dân VN.

Đó là cách học tiếng Anh nhanh nhất, vì tiếng Anh vào tận nhà, cho cả trẻ em tới người lớn. Cũng là cách để VN cạnh tranh khi ASEAN gỡ rào vậy.