'Báo cáo Mueller' liệu có kết thúc mọi việc?

Đã 22 tháng kể từ khi cựu Giám đốc FBI Robert Mueller được chỉ định đứng đầu cuộc điều tra đặc biệt về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 và liệu chiến dịch của Trump có liên quan đến can thiệp này không.

Giờ đây công việc của ông Mueller đã xong, và báo cáo của ông được đệ trình lên Bộ Tư pháp.

Nhưng điều đó có nghĩa gì? Ryan Teague Beckwith, biên tập viên cao cấp của Tạp chí Time so sánh việc cố gắng theo kịp các biến chuyển trong cuộc điều tra của Mueller giống như việc thấu hiểu được cốt truyện của một cuốn tiểu thuyết Nga bằng cách chỉ nghe cuộc bàn tán trong câu lạc bộ sách.

Bây giờ, cuối cùng, thì có lẽ chúng ta sẽ thấy được bản tường trình đầy đủ.

Hoặc không!

Nếu tất cả những điều này có vẻ khó hiểu, thì đó là vì không ai biết chính xác điều gì sẽ xảy ra kế tiếp.

Điều đó không có nghĩa là chúng ta sẽ biết tất cả các chi tiết ngay lập tức - hoặc sẽ không bao giờ biết.

Cựu giám đốc FBI khét tiếng kín miệng Mueller có thể đơn giản tuyên bố rằng công việc của ông đã xong, thu xếp hành lý và quay trở lại cuộc sống riêng tư của các sân và câu lạc bộ golf, phiên họp hội đồng quản trị của các công ty, đi diễn thuyết tại các trường đại học và lui tới cửa hàng Genius Bar của Apple.

 

Ủa, vậy thì sẽ không có bản 'Báo cáo Mueller' với tất cả các chi tiết thú vị sao?

Không nhất thiết như vậy. Thực ra, có lẽ không phải thế.
Có lẽ xác suất một tường trình chi tiết về cuộc điều tra sẽ được trình bày trước công chúng, tương tự như bản tường trình được công tố viên độc lập Kenneth Starr soạn thảo vào năm 1998 rất thấp.

Cuộc điều tra trên diện rộng của ông Starr bắt đầu bằng một cuộc điều tra về bất động sản và cuối cùng xăm soi mối quan hệ của Bill Clinton với Monica Lewinsky được xúc tiến bởi một đạo luật liên bang với các quy tắc khác. Và bản thân ông Starr - một cựu thẩm phán và luật sư hành chính của đảng Cộng hòa - là một mẫu người rất khác với một Mueller, rất nguyên tắc và xuất thân từ Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ.
Cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Mueller được thực hiện dưới sự giám sát của Bộ Tư pháp và chịu sự chi phối của các quy định của bộ này.

Trách nhiệm của công tố viên đặc biệt Mueller khi kết thúc công việc của mình là gửi lên một "báo cáo mật" cho Bộ trưởng Tư pháp Bill Barr, giải thích các quyết định truy tố của mình.

Ông Trump 'không đồng lõa với Nga'

'Đau đầu lớn nhất của Trump không phải là Mueller'

Sau đó, ông Barr phải cung cấp cho các thành viên cao nhất của ủy ban Tư pháp Thượng viện và Hạ viện một lời giải thích ngắn gọn về bất kỳ hành động nào đã được thực hiện - hoặc các trường hợp mà ông đã phủ quyết đề xuất của công tố viên đặc biệt.

Bộ trưởng Tư pháp sẽ quyết định xem việc phổ biến toàn bộ hay một phần của bản tường trình của Mueller liệu có phải là việc làm phục vụ "lợi ích công cộng" hay không.

 

Ông Bill Barr sẽ làm gì?

Đây là câu hỏi đáng giá một triệu đô la.

Tại Thượng viện tháng 1, trong lời khai của mình trong các phiên điều trần xác nhận sự bổ nhiệm của ông vào chức vụ Bộ trưởng Tư pháp, ông Barr đã liên tục bị đảng Dân chủ ép buộc phải hứa rằng ông sẽ công khai bất kỳ khám phá hoặc báo cáo nào do cuộc điều tra của Mueller đưa ra. Ông Bar lúc đó ậm ừ.

Giờ đây, trong lá thư vừa được gửi đến các thành viên cao cấp của Quốc hội, bộ trưởng bộ tư pháp có vẻ muốn tiết lộ nhiều hơn.

"Tôi đang xem xét bản báo cáo và dự đoán rằng có thể cho quý vị biết về kết luận chính của công tố viên đặc biệt ngay sau cuối tuần này", ông viết.

Michael Cohen khai Trump chỉ đạo ông nói dối

Mueller nói tin của Buzzfeed về Trump không chuẩn

Theo truyền thống, Bộ Tư pháp thường miễn cưỡng cung cấp thông tin về các cuộc điều tra không dẫn đến truy tố hình sự. Đó là điều mà ai cũng nhớ là cựu Giám đốc FBI James Comey đã vi phạm trong tuyên bố báo chí tháng 7 năm 2016 về phác thảo kết quả của một cuộc điều tra liên bang đến việc Hillary Clinton sử dụng máy chủ email riêng trong khi bà là ngoại trưởng của Barack Obama.

Sẽ là mỉa mai, nói một cách nhẹ nhất, nếu kết quả chính trị từ quyết định của ông Comey - mà chiến dịch tranh cử của bà Clinton được cho rằng đã bị đâm một vết dao chí mạng - là truyền thống được Bộ trưởng Tư pháp Barr nêu để bảo vệ quyết định giữ bí mật các chi tiết về cuộc điều tra của công tố viên Mueller liên quan đến Donald Trump.

Lá thư của ông Barr kết luận: "Tôi vẫn chủ trương càng minh bạch càng tốt, và tôi sẽ cập nhật quý vị về tiến trình đánh giá của tôi."

 

Vậy chúng ta có thể sẽ không biết mọi chi tiết?

Điều này chắc chắn có thể xảy ra. Hoặc nếu chúng ta có biết được điều gì đó, thì cũng phải mất một thời gian báo cáo này mới được đơn giản hoá thành một dạng mà quần chúng có thể hiểu được (hoặc, theo hoạt động ở Washington, thì có thể bị rò rỉ).

Hãy tưởng tượng cảnh tượng ở Washington, khi thế giới chính trị biết ông Mueller đã cung cấp những khám phá của mình cho Bộ trưởng Tư pháp Barr và sau đó phải chờ đợi - hàng giờ, hàng ngày - để tìm hiểu xem, có bất cứ điều gì, sẽ đến từ báo cáo này.

Tuy nhiên, cũng có một kịch bản khác.

Cho đến giờ, ông Mueller đã phát biểu qua hồ sơ tòa án của mình, rất nhiều chi tiết và những tiết lộ mới. Mặc dù báo cáo của ông cho bộ trưởng tư pháp sẽ được giữ bí mật, nhưng đây có thể không phải là lời cuối cùng của ông Mueller khi kết thúc cuộc điều tra.

Có thể còn có nhiều bản cáo trạng sắp tới.

Trong suốt 21 tháng qua, công tố viên đặc biệt Mueller - qua các tài liệu truy tố - đã giải thích cách đặc vụ và giới hoạt động Nga bị cáo buộc thu thập thông tin về tiến trình chính trị của Hoa Kỳ, khởi xướng một chiến dịch truyền thông xã hội để gây ảnh hưởng và tạo tranh cãi giữa các quan điểm chính trị của Mỹ - tài trợ phát triển cơ sở chính trị hạ tầng, và đột nhập vào email và kho dữ liệu của các nhà hoạt động Dân chủ hàng đầu, trong nỗ lực làm tổn hại chiến dịch tranh cử tổng thống của bà Clinton.

Ông Mueller đã truy tố nhiều thành viên trong vòng tròn nội bộ thân thiết của tổng thống trong việc điều hành chiến dịch tranh cử, vì nhiều hành vi sai trái, bao gồm cản trở công lý và nói dối về các liên hệ với Nga.

Ông đã giúp đạt được thỏa thuận với luật sư cá nhân của ông Trump, Michael Cohen, người đã khai quật được bằng chứng về các cuộc đàm phán kinh doanh của Trump với các quan chức Nga được tiến hành trong thời điểm nóng bỏng của chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016.

Ông đã buộc tội một người bạn tâm giao của Trump, Roger Stone, vì đã nói dối về những liên hệ với Wikileaks, tổ chức mà ông nói là đường dây thông qua đó Nga đã đưa tài liệu của mình vào dòng máu chính trị Mỹ.

Công tố viên đặc biệt có thể đang xây một con đường truy tố dẫn đến Nhà Trắng, với những viên đá cuối cùng sắp được thiết lập. Giới theo dõi tòa án lưu ý là nhóm ông Mueller đã đệ trình lên các tòa án liên bang nhiều bản cáo trạng niêm phong trong vài tháng qua. Đó có thể là những quả bom chính trị và pháp lý, với ngòi nổ đã được mồi lửa.

Hoặc những mồi này sẽ tắt ngúm.

 

Vậy là vụ này kết thúc hay sao?

Không dễ thế. Ngay cả khi cuộc điều tra của Mueller kết thúc và "báo cáo" không được công bố, không có bản cáo trạng mới và các tuyên bố công khai của bộ trưởng tư pháp có rất ít chi tiết, câu chuyện đến đây chưa kết thúc.

Một số vụ án được công tố viên đặc biệt khởi xướng - liên quan đến Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Flynn và phó trợ lý chiến dịch tranh cử Rick Gates - vẫn đang chờ tuyên án cuối cùng.

Cựu giám đốc chiến dịch tranh cử Paul Manafort đã bị bỏ tù vì tội lừa đảo và vì âm mưu liên quan đến vận động hành lang bất hợp pháp.

Cố vấn lâu năm của ông Trump, ông Stone vẫn chưa ra tòa với cáo buộc nói dối trước Quốc hội, can thiệp nhân chứng và cản trở công lý. Ông Mueller đã trao quyền công tố này cho các luật sư của chính phủ. Ngoài ra ông Mueller còn có một hồ sơ cáo buộc công ty Concord Management and Consulting đã hỗ trợ chiến dịch dùng truyền thông xã hội của Nga năm 2016 để can thiệp vào bầu cử Mỹ.

Trong khi đó, có rất nhiều cuộc điều tra khác đang được xúc tiến độc lập với văn phòng công tố viên đặc biệt. Giới điều tra liên bang ở New York đang xem xét các hành vi có thể đã vi phạm luật bầu cử của ủy ban điều hành chiến dịch tranh cử của Donald Trump và các doanh nghiệp của ông, cũng như hành vi sai trái của ủy ban nhậm chức.

Giới luật sư Hoa Kỳ ở Washington và Virginia cũng đang rất bận rộn, với vụ án gián điệp liên quan đến người Nga Maria Butina và một vụ truy tố vận động hành lang nước ngoài chưa đăng ký với các cộng sự kinh doanh của ông Flynn.

Ngoài ra còn có các cuộc điều tra cấp tiểu bang về quỹ từ thiện của ông Trump và hồ sơ khai thuế của Trump Organization , cũng như một vụ kiện đang diễn ra của Maryland và Quận Columbia cáo buộc rằng tổng thống, thông qua các giao dịch kinh doanh của ông, vi phạm quy tắc hiến pháp cấm chấp nhận tiền từ chính phủ nước ngoài khi còn tại chức.

Ông Mueller có thể đã rời khỏi sân khấu, nhưng bộ phim sẽ vẫn tiếp tục.