Nếu như ở Mỹ có Little Saigon tại quận Cam, California, thì ở Úc châu cũng có một nơi tập trung người Việt đông không kém là Cabramatta, còn được mệnh danh là Vietnamatta.
Tổng quan về cộng đồng người Việt tại Úc
Hiện nay, có khoảng gần bốn triệu người Việt Nam đang sống rải rác trên hơn 100 quốc gia trên thế giới. Trong đó, số người Việt tại Úc đứng thứ 6 với trên 190,000 người, sau Mỹ, Lào, Pháp, Trung Quốc, Đài Loan.
Đa số người Việt tại Úc sống tập trung tại các thành phố lớn, nhất là Sydney và Melbourne thu hút đến trên 150,000 người. Vì lý do ngôn ngữ, liên hệ gia đình, bè bạn, việc làm và nhất là do tình đồng hương, bà con thường sống quây quần với nhau, phân bố nhiều nhất ở các bang New South Wales (40.4%), Victoria (36.5%), Queensland (7.3%).
Trong các bang, những địa phương đông người Việt nhất là Cabramatta (báo chí Úc còn gọi là Saigonmatta, 35km về hướng tây nam trung tâm thành phố Sydney), Kingspark (20km về hướng tây bắc trung tâm thành phố Melbourne), Springvale (25km về hướng nam trung tâm thành phố Melbourne).
Cabramatta – thủ đô người Việt ở Úc
Nhiều người gọi Cabramatta là thủ đô của người Việt định cư tại Úc châu, nhất là những người Việt có tuổi. Đây là nơi để những người cao niên tụ tập để gặp bạn và hàn huyên, nơi các bà nội trợ đi mua sắm và mặc cả. Người ta thấy rất ít các thanh niên người Việt đi qua khu này. Hoặc ít hơn là những người Việt học hành thành đạt, có học vấn và chỗ đứng trong xã hội Úc.
Báo chí Úc gọi Cabramatta là Vietnamatta, một Việt Nam thu nhỏ, với tất cả thành tựu và vấn đề tồn tại. Báo chí Úc gọi Cabramatta là ví dụ về sự thành công thương mại của người Việt và người Hoa tại xã hội đa văn hóa Úc châu. Trong vòng chưa đầy 20 năm, các thương gia cần cù chịu khó, những người nhập cư đến Úc với hai bàn tay trắng đã biến vùng đất quê mùa, hoang sơ phía tây của Sydney thành một trong những khu buôn bán sầm uất nhất của cộng đồng Á châu.
30 năm trước, Cabramatta là một vùng bán nông thôn, bán thành thị. Nhưng chỉ sau vài năm định cư, người Việt đã biến khu vực này thành một trong những khu phố sầm uất và sinh động nhất của Sydney.
Giá cho thuê mặt bằng và cửa hàng ở đây đắt không kém gì khu trung tâm thành phố Sydney. Cabramatta là một khu phố đặc thù Việt Nam. Cabramatta không giống như những khu phố người Hoa (China Town), khác với khu phố của người Hàn Quốc, và dĩ nhiên rất khác với các khu phố tập trung đông người Ý hay Hy Lạp.
Có thể nói rằng Cabramatta là một phiên bản nhỏ của Sài Gòn thuở xưa. Hàng quán ở đây rất hẹp, bề ngang chỉ 4-6 m, chiều dài cũng chỉ 10-20 m. Cũng như Sài Gòn có những con hẻm chật hẹp và tấp nập, Cabramatta cũng có những con hẻm san sát nhau và cũng khá… dơ bẩn. Cũng như ở Sài Gòn, đường phố Cabramatta rất hẹp, vì chủ cửa hàng phải… lấn đường để bày bán hàng hoá. Đường đi đáng lý là 4 m, thì nay chỉ còn 1 m, vì hai bên đường các chủ cửa hàng đều lấn đường.
Nếu những ai đã quen với lối sống của Tây hay quen với các phố xá Tây thì sẽ cảm thấy không thoải mái khi đến Cabramatta. Tìm chỗ đậu xe ở Cabramatta là một ác mộng. Một số người Việt không có thói quen nhường nhịn, nên sẵn sàng chụp giật để có được một chỗ đậu xe. Có khi người ta đánh nhau để tranh giành một chỗ đậu xe chỉ vài mươi phút! Lại có người thản nhiên dừng xe một chỗ để cho hàng trăm xe khác phí sau phải … bất động.
Những cảnh tượng này diễn ra hàng tuần ở Cabramatta và nhiều khu phố khác có đông người Việt. Cái xô bồ, chật hẹp, và có phần dơ bẩn ở khu phố Cabramatta vẫn không làm chùn bước khách thập phương đến đây. Ngày nay, cứ đến cuối tuần là hàng vạn khách khắp nơi, có khi từ bang khác, kéo về đây để ăn uống và mua hàng hóa, thực phẩm, rau quả. Tuy phần lớn khách là người Việt, nhưng mấy năm gần đây Cabramatta còn thu hút rất nhiều khách Ấn Độ, Ả Rập, Hàn Quốc, và dĩ nhiên là người Úc bản xứ. Một số khách ghé Cabramatta để mua vải, lụa, và quần áo.
Phần lớn quần áo và hàng tiêu dùng xuất phát từ Trung Quốc nhái theo kiểu Việt Nam. Giới trung lưu cũng ghé Cabramatta để thưởng thức những món ăn ngon, chứ họ không bao giờ mua những quần áo hay hàng hoá mà nói tiếng người Mỹ gom lại thành câu “cheap and nasty” (rẻ và bẩn).
Một trong những lí do người ta hay ghé Cabramatta là ẩm thực. Ẩm thực Việt có sức hút rất lớn. Mấy năm gần đây, các công ty du lịch tổ chức những chuyến “du lịch ẩm thực” dành cho người Úc đến Cabramatta, nơi mà họ có thể thưởng thức những món ăn độc đáo không nơi nào có. Rất nhiều khách “ngoại” (Hàn Quốc, Ấn Độ, Ả Rập, v.v.) đến đây chủ yếu là để thưởng thức món phở của Việt Nam. Họ có thể chỉ tiêu ra không đầy 50 AUD là đã có được những món ăn vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng.
Một lí do khác để ghé Cabramatta là để nhớ lại chợ búa bên Việt Nam. Người Việt đi đâu cũng nhớ đến chợ búa bên nhà. Mà, chợ Úc thì không có cái không gian, không có cái mùi vị, không có những tiếng ơi ới như chợ Cabramatta. Do đó, thôi thì chịu vài mươi phút phiền phức để mua được vài món đồ mình thích, hay ít ra cũng được trải nghiệm cái không khí chợ bên nhà.
Vài năm gần đây, Cabramatta còn có thêm một nét văn hoá khác mà rất khó tìm thấy hay không có ở các khu chợ của Úc: bán hàng rong. Bên cạnh những cửa hàng có đăng kí hợp pháp, xuất hiện những gánh hàng rong giống y như ở các chợ bên Việt Nam. Những người bán hàng rong thường cao tuổi, có thể là nghỉ hưu, hay mới đến Úc theo diện con cháu bảo trợ. “Hàng hóa” thường là rau quả trồng trong vườn nhà, bánh do chính các cụ tự chế biến, nhưng cũng có cả những món ăn nấu sẵn như mắm lóc hấp trứng, bì cuốn, cá chiên, hay nói chung là những món tự làm và mang đi bán. Những thức ăn nấu sẵn đều được để trong hộp nghiêm chỉnh.
Cũng như ở Việt Nam, những gánh hàng rong thường có những món ăn độc đáo và ngon, một số món ăn do các cụ nấu cũng rất ngon, chứ không phải xoàng. Vì các cụ không có đăng kí cửa hàng, nên phải dùng lề đường làm nơi kinh doanh. Dĩ nhiên, kinh doanh như thế là bất hợp pháp đối với luật pháp ở đây, nhưng các cụ cứ … mặc kệ! Có khi bị thanh tra của Hội đồng thành phố xua đuổi, nhưng cũng như ở Việt Nam, chỉ vài giờ sau là đâu vẫn vào đấy, các cụ lại bày hàng ra bán tiếp khi nhân viên Hội đồng thành phố đã đi. Sau nhiều đợt càn quét, các nhân viên của Hội đồng thành phố địa phương cũng mệt hay …lờ đi! Thế là thừa thắng xông lên, các cụ càng ngày càng đông. Không chỉ ở Cabramatta, ở các khu phố có đông người Việt khác, các cụ cũng xuất hiện với gánh hàng rong.
Bây giờ, những hình ảnh như thế đã trở thành quen thuộc trong cộng đồng, nên hình như ít ai bận tâm hay ngạc nhiên. Cabramatta không chỉ quy tụ những cư dân Việt lâu năm ở Úc mà đây còn là vùng đất lý tưởng với du học sinh, đặc biệt là những ai mới sang Úc và còn lạ lẫm với cuộc sống mới.
Người Việt nổi tiếng bao bọc và tương trợ lẫn nhau, do đó du học sinh Việt Nam dễ dàng tìm công việc làm thêm như phụ bàn, bán hàng, gia sư,… hay được nhận vào làm ở các công ty của người Việt. Đây cũng một điểm đặc biệt thuận lợi cho những ai có nhu cầu định cư. Như vậy, du học sinh tới đây không chỉ có chỗ dựa về tinh thần mà còn về vật chất.
Những lý do để Cabramatta là địa chỉ quan trọng đối với người Việt
Là nơi để thưởng thức ẩm thực quê hương
Xa nhà để du học hay làm việc nơi đất khách quê người thì có lẽ ai trong số chúng ta cũng đều phải tập thích nghi với môi trường mới, cuộc sống mới, con người mới, nền văn hóa, ẩm thực mới… Nhưng đôi khi ta lại muốn thưởng thức những hương vị dân dã, quen thuộc của những món ăn Việt đã ăn sâu vào tiềm thức của mình. Du học sinh Úc có thể đến với Cabramatta để thỏa nỗi cơn thèm đó. Với những mùi thơm quen thuộc bay ra từ những tiệm ăn, mùi thơm của những bát phở, tô bún bò hay của những miếng sườn nướng… phảng phất trên những con phố hay trong lồng chợ chỉ làm cho chúng ta xốn xang và cồn cào chịu không nổi, chỉ muốn sà vào ăn cho thỏa cơn thèm của mình.
Rồi rau thơm đủ hết từ rau răm, húng lủi, diếp cá, tía tô đến mướp, khổ qua, bầu bí và củ sắn… làm chúng ta có cảm giác sung sướng như được mẹ đi chợ về cho bánh vậy. Hay những món như tôm khô, củ kiệu, bột thính, bột ngũ vị hương, gia vị nấu bò kho… bạn chỉ cần tìm hoặc hỏi bằng ngôn ngữ Việt là sẽ có ngay cho bạn.
Chính những yếu tố này đã làm cho Cabramatta trở thành thiên đường ẩm thực Việt trên đất nước chuột túi này.
Làm xóa đi cái tên thủ đô ma túy
Theo kinh nghiệm sống tại Úc của những tiền bối, thì trước khi người Việt đến sinh sống tại vùng này, thì Cabramatta được biết đến là một thủ đô của ma túy và những tệ nạn xã hội. Nhưng giờ đây tất cả chỉ là dĩ vãng, khi mà người ta nhắc đến Cabramatta là nhắc đến thiên đường ẩm thực với rất nhiều món ăn ngon, đa dạng, mùi vị hấp dẫn, thu hút lòng người. Có thể nói rằng “Ẩm thực là một phương cách tuyệt vời để xóa bỏ mọi rào cản”.
Hồi sinh một thành phố mới
Trước đây, các tiệm ăn ở Cabramatta không có nhộn nhịp, đông đúc, dễ chịu như bây giờ, vì tính trạng các côn đồ đòi tiền bảo kê, hành hung những chủ tiệm không nghe lời, những con nghiện đến ăn không trả tiền xảy ra khá thường xuyên. Nhưng giờ đây, khi tới Cabramatta bạn không còn cảm giác bất an như trước nữa. Bạn có thể ăn uống, đi dạo, ngồi uống cà phê và trải qua một ngày cuối tuần thật thoải mái tại Cabramatta.
Nếu như trước đây, nhiều người có học thức hay những thế hệ trẻ giỏi tiếng Anh thường rời xa Cabramatta để lập nghiệp ở nơi khác, thì giờ đây, điều ngược lại đang diễn ra. Nhiều gia đình có điều kiện vẫn muốn dọn về đây ở. Các bậc phụ huynh cũng yên tâm gửi con theo du học Úc ở Cabramatta.
Giữ gìn và quảng bá bản sắc Việt Nam
Cabramatta là thành phố mà người Việt đi trước đã có công gầy dựng thành một thiên đường ẩm thực mang đậm hương vị Việt. Vào những ngày Tết, bạn có thể tìm thấy những món ăn đặc trưng ngày Tết như bánh tét, bánh chưng các loại mứt gừng, mứt dừa, hạt dưa, hạt sen… Đồng thời, ở Cabramatta xa xôi này, chúng ta vẫn có thể đón những ngày Tết theo truyền thống người Việt như Tết Nguyên Đán, Tết Đoan Ngọ với món bánh ú, cơm rượu, Tết Trung Thu có bánh dẻo, bánh nướng…
Cabramatta như là thành phố lưu giữ những nét truyền thống trong tâm trí những con người Việt. Với những gì mà Cabramatta mang lại, ta có thể thấy được tầm quan trọng của nó đối với cuộc sống của người Việt tại Úc như thế nào.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét