Tại sao FBI thả “quả bom email” xuống Hillary Clinton lúc này? (Source: Christian Science Monitor)

Trước khi bước vào tuần cuối cùng của ngày Tổng tuyển cử, Cơ quan Điều tra Liên bang đã “thả một quả bom” khiến cuộc bầu cử vốn đã náo nhiệt ngày càng kỳ cục và căng thẳng hơn.

Vào hôm nay, Giám đốc FBI James Comey thông báo với Quốc hội, cơ quan đang mở lại cuộc điều tra việc bà Hillary Clinton sử dụng máy chủ cá nhân trong thời gian làm Ngoại trưởng, trong khi mới hồi tháng 7, người đứng đầu FBI tuyên bố cuộc điều tra đã kết thúc.

Thời điểm FBI đưa ra tuyên bố thật bất ngờ. Trường hợp tương tự xảy ra gần đây nhất có lẽ là vào ngày 10 tháng 10 năm 1972 khi cũng cơ quan này cho rằng Uỷ ban vận động tái tranh cử của cựu Tổng thống Nixon liên can đến một chiến dịch gián điệp và phá hoại chính trị. Mặc dù vụ bê bối này cuối cùng khiến ông Nixon buộc phải từ chức vào năm 1974 nhưng lại không có ảnh hưởng nhiều đến kỳ bầu cử một tháng sau đó, ông vẫn tái đắc cử.

Tuy nhiên, vào thời điểm đó thì chia rẽ đảng phái chưa sâu sắc như bây giờ. Tuyên bố của FBI ngày hôm nay chứa đầy “chất nổ.” Tạp chí bảo thủ National Review gọi đây là “Bà mẹ của tất cả bất ngờ trong tháng 10!” “Không có chuyện FBI công bố mở lại cuộc điều tra ngay trước ngày bầu cử nếu như những email mới tìm thấy chỉ chứa đựng thông tin thông thường,” ký giả David French viết.
Theo tường trình từ tờ New York Times, những email này được phát giác trong quá trình FBI điều tra cựu Dân biểu Anthony Weiner (đảng Dân chủ – tiểu bang New York) về những tin nhắn gởi một thiếu nữ 15 tuổi. Bà Huma Abedin – vợ của ông Weiner – đã dùng chung một trong những thiết bị đang bị điều tra. Hiện đã ly thân chồng, bà Abedin từng làm cố vấn cho bà Hillary, và một loạt những email của bà Clinton được tìm thấy trong thiết bị này.

FBI hiện đang thực hiện các bước điều tra thích hợp “nhằm xác định liệu chúng có chứa đựng thông tin mật hay không, cũng như khẳng định tầm quan trọng của chúng đối với cuộc điều tra,” ông Comey thông báo Quốc hội.

Phải có gì  thay đổi bất ngờ mới khiến ông Comey không thể yên lặng được?!

Nếu sau vài tuần hay vài tháng điều tra, FBI cuối cùng cũng chẳng tìm thấy gì sai trái trong những email này thì bà Clinton – ứng cử viên đang dẫn trước rất ổn định – cũng đã bị thiệt hại đáng kể. Như vậy, ông Comey chấp nhận rủi ro thay đổi diễn biến kết quả cuộc bầu cử chẳng được gì cả, chắc chắn ông sẽ bị lên “chảo lửa.”

Còn nếu chọn cách chờ đợi, không can thiệp vào thời điểm bầu cử quan trọng, rồi sau đó mới điều tra phát giác ra việc làm sai trái của người phụ nữ lúc này đã trở thành Tổng thống Hoa Kỳ thì coi như ông Comey đã chấp nhận rủi ro bị cáo buộc âm mưu chính trị trong mùa bầu cử lâu nay dầu ít dầu nhiều đã hành hạ họ.

“Ông Comey và FBI đang đứng ở vị trí đáng ngại, bất cứ kết quả gì đi nữa thì họ cũng sẽ bị tố cáo đùa giỡn chính trị,” cây bút trên Lawfare – ông Benjamin Wittes bình luận. “Comey đối diện với chọn lựa khó khăn,” ký giả Emma Green từ tờ The Atlantic nói.

Kéo dài cả năm trời và kết thúc vào tháng 7 vừa qua, cuộc điều tra của FBI tập trung vào việc liệu Clinton có gởi hay nhận những thông tin mật qua máy chủ cá nhân được đặt dưới tầng hầm nhà riêng ở New York hay không? Hồi tháng 7, người đứng đầu FBI tuyên bố nhân viên điều tra đã không tìm thấy bằng chứng cho thấy hành vi hình sự hay chứng cớ trực tiếp chỉ ra máy chủ của bà Clinton bị xâm nhập. Mặc dù chỉ trích “tuyệt đối bất cẩn” nhưng ông Comey không đề nghị truy cứu hình sự bà cựu Ngoại trưởng.

Trong khi mỗi bên có cách đối diện, diễn dịch tuyên bố của FBI theo đảng phái riêng nhưng mùa bầu cử năm nay cho thấy sự chú ý gây bất lợi cho ứng cử viên. Mỗi khi sự chú ý tập trung vào bên nào thì đối thủ bên kia có lợi, thắng thế hơn. “Nhìn chung, những tin tức tiêu cực cho Clinton và Trump được đem ra mổ xẻ dữ dội thì thì ứng cử viên đó tụt hạng trong thăm dò,” ký giả Nate Silver từ trang FiveThirtyEight chuyên phân tích dữ liệu tranh cử cho hay.

Ở giai đoạn này, việc thiếu các chứng cớ cho thấy hành vi sai trái có thể chỉ gây ảnh hưởng trung bình, tuy nhiên “ở mức độ tối thiểu, chẳng hay ho gì cho bà Clinton,” ông Siver nói thêm.