Ở miền Chợ Lách nói riêng và miền tây nói chung ,món thịt kho rệu là món ăn không thể thiếu trong ngày tết nhất hay giỗ chạp , trong đó còn có cả đám ma chay tang lễ.
Thịt kho rệu còn gọi là thịt kho tàu nhưng ở xứ tôi thì ít ai gọi thế chỉ quen gọi kho rệu thôi.Sở dĩ gọi thịt kho rệu là vì khi kho xong thì miếng thit mềm rụi ,còn nguyên nhưng chạm đũa vào miếng thịt thì nó mềm rệu rã từ thịt nạc tới thịt mỡ
Muốn kho nồi thịt cho ngon trước tiên phải lựa được miếng thịt ba rọi cho thiệt ngon .Nêú ai không thích mỡ nhiều có thể lựa thịt đùi cũng được. Kế đến là dùng nước mắm ngon để ướp. Đó là hai thứ cần thiết đầu tiên cho nồi thịt kho rệu
Công đoạn ướp cũng không khó chỉ cần có đủ gia vị . Đầu tiên thịt mua về rửa sạch để ráo nước rồi phân thành từng cục nhỏ. Tùy sở thích mỗi nhà mà người ta cắt miếng thịt nhỏ hay lớn . Sau đó giã nhuyễn tỏi và ớt sừng trâu trộn đều vào thịt (ớt phải lựa trái chín đỏ thì khi tẩm ướp nồi thịt mới đẹp!). Sau đó trộn vào đường muối bột ngọt , nước mắm và chút nước chanh tươi.Khi ướp gia vị trộn cho đều ,đảo tới lui cho thấm rồi đem phơi nắng từ 20_30 phút là đem vào kho .
Đầu tiên phải lựa được cái nồi sao cho vừa vặn số thịt muốn kho. Nồi rộng quá thì nước sẽ lễnh loãng. Nồi hẹp quá thịt sẽ không thấm đều. Nước dùng kho thịt ngon nhất là nước dừa xiêm nhưng phải pha chung phân nửa nước lạnh (Nếu chỉ toàn nước dừa thì thịt kho phần nạc sẽ bị cứng và nồi thịt kho lên màu nâu sậm thay vì nó phải vàng ươm). Nồi nước bắt lên bếp chờ khi sôi thì đổ thau thịt đã ướp vào .Nhớ để lửa to để thịt chín áo bên ngoài và cũng để bọt nổi lên canh vớt cho hết lớp bọt ban đầu. Khi vớt bọt vài dạo , thấy trong nước thì bắt đầu để lửa riu riu. Thường má tôi dùng chót lá chuối non đậy bên trên mặt lá chuối có tác dụng hút bọt nổi lên . Nếu không có lá chuối thì đậy bằng miếng giấy trắng tập học sinh vẫn được như thường
Người ta thường kho thịt bằng bếp than củi. Bởi vì kho lâu nếu xài gas sẽ rất hao ga .Chứ theo tôi bếp nào kho cũng ngon cả không nhất thiết phải bếp củi mới kho được nồi thịt ngon .Nồi thịt ngon hay dở là do người ướp và nấu chứ không do cái bếp.
Tết xưa khi còn tại nhà ,năm nào má tôi cũng kho một nồi thịt thơm lừng vàng ươm.Khi Nội tôi còn ở chung Nội hay nhắc má khi kho thì cắt miếng thịt nhỏ lại cho vừa chiếc dĩa ông tiên hay múc cúng .Nhưng chiếc dĩa nhỏ quá để cục thịt kho nhỏ xíu má lại không muốn nên mỗi khi thấy Nội không để ý là má xắt ngay miếng lớn .Và cái câu ngàn đời Nội chê là " xắt chi mà bự quá!" .Thật ra kho rệu mà cắt miếng thịt nhỏ quá thì coi không đẹp mà lớn quá khách không dám ăn.Nên phải biết cắt thịt sao cho vừa đẹp.
Điều không thể thiếu khi kho nồi kho rệu là hột vịt lạt.
Hột vịt luộc xong bỏ vỏ chờ khi thịt bắt đầu thấm gia vị là cho hột vịt vào nồi để kho chung
Món hột vịt kho chung này là món khoái khẩu của trẻ thơ.Nên hầu như lên bàn ăn trẻ con ăn hột vịt trước rồi mới gắp thịt.
Thịt kho rệu và khổ qua hầm là 2 món chánh không thể thiếu trong ngày cúng tết rước ông bà và cúng tất mùng ba .Càng không thể vắng khi cúng những kỳ giỗ quảy .
Khi có khách viếng nhà ,món thịt kho rệu có thể ăn chung với bánh tét nhân đậu và dưa cải chua thay cho bữa cơm mời khách.
Khi tôi lấy chồng sổ nấu ăn là trang giấy trắng nên món thịt kho rệu này là được má chồng chỉ dạy .
Lần đầu tiên tôi kho được nồi thịt kho trong lòng cảm thấy rất vui và thầm bảo hoá ra kho thịt kho rệu dễ ợt.
Má chồng tôi xưa ăn rất mặn .Vì thế lần nào má kho gì tôi cũng lén bỏ thêm đường vào.Mỗi lần hành động lén lút ấy tôi chợt mỉm cười và nhớ hình ảnh má tôi xưa cũng hay lén Nội nấu cái gì cũng nhiều thêm.Bởi tính Nội tiện tặn quen rồi .Thấy gì dư là sợ phí.
Tôi sống bên má chồng bao nhiêu năm không ăn mặn theo được nhưng tôi lại học được ở bà tiết kiệm mọi thứ có thể .
Mười mấy năm trôi qua....đến một ngày xuân ăn miếng thịt kho rệu của má cảm thấy không còn ngon nữa .Vì má kho thịt toàn nạc bởi má biết đứa em nó không ăn mỡ,Vì má kho ngọt quá ngọt ăn không còn vị thịt kho nữa .
Tôi gắp miếng thịt và nói :" Má kho riết ngọt quá má ơi!"
Má tôi nói :" Ngọt hả , má thấy vừa mà!"
Thì ra là đứa con trai cưng của má thích ăn ngọt!" .Thảo nào!
Thắm thoát con tôi khôn lớn .Khi Tân lên Sài Gòn học , nó cũng thích món thịt kho của mẹ .Nên lâu lâu lên thăm con ,tôi kho một nồi thịt mang lên.Chị tôi ăn xong trợn tròn:" Trời ơi kho gì như chè!' .Tôi đành cười trừ .Bởi dù biết ngọt nhưng là con mình nó thích ăn ngọt như thế mà!
Mới thấy mình lại giống má y chan!
Năm nay tôi kho thịt và đem lên cho má .Vì người giúp việc kho thịt má tôi ăn không thấy ngon.
Thật ra nếu ngày thường lâu lâu muốn đổi món thì kho 1_2 ký thịt ăn lúc ấy mới thấy ngon .Chứ đám tiệc hay tết nhứt mà ăn thịt kho rệu này thì chỉ có thể ăn một lần duy nhất mà thôi.Bởi ngày Tết , đồ ăn làm trữ đa phần là thịt heo .Từ nem ,chả , lạp xưởng , xúc xích...đến thịt kho ,thịt luộc, thịt hầm...Món nào cũng thịt heo nên nghe mùi thịt đã ngao ngán .Món thịt kho cũng vì vậy mà bớt ngon đi cho dù thịt kho rệu lúc nào cũng ăn kèm với dưa cải chua vẫn không sao khỏi ngấy.
Tết năm nay( 2021) tôi chỉ kho rệu có 1,5 ký thịt so với năm rồi giảm bớt 1 ký .Nồi thịt kho rệu múc lên cúng rước ông bà hôm 28 âm lịch , bày trên dĩa vàng ươm vừa thơm ngon có vị cay nồng .Ai gắp một đũa cũng khen ngon nhưng cũng không ai ăn được nhiều .Vì nhà ai cũng có.
Các con tôi ,ngày thường tôi kho nồi thịt chúng ăn ngấu nghiến mà mấy ngày nay chúng không thèm đụng tới.Tôi đành để hết vào ngăn đông đá không quên lẩm bẩm câu thần chú:"Một mình làm cho dữ rồi lại một mình mình ăn".
Tôi nghĩ có lẽ món thịt kho rệu cúng tết cũng nên thay đổi thành món khác không nhất thiết phải là món thịt kho mới cúng được . Không phải chỉ năm nay mà những năm trước đây cũng vậy , món thịt kho ngày tết ,cả nhà tôi ăn tới ra giêng .Là ráng ăn cho hết để còn mua thức ăn mới .Bỏ thì sợ bỏ tiền của thấy tiếc .Để tủ hoài thì chật tủ không chỗ chất thực phẩm khác.Ăn thì ngán quá ngán .
Cúng cơm rước ông bà ngày Tết là phong tục tập quán lâu đời cốt để cho con cháu cúng bái nhớ đến tổ tiên mà sum họp về cùng ăn bữa cơm gia đình ấm áp.Chúng ta muốn ăn gì thì cúng nấy vì chung quy chúng ta mua sắm làm lụng vất vả cũng chỉ là chờ con chờ cháu về ăn.Nếu món chúng không thích mà cứ mua làm, cứ mời ép .Đến khi không còn có thể nuốt nổi đành bỏ thì thật là phí phạm tiền của.
Ông bà chưa bao giờ đòi hỏi chỉ tại chúng ta cúng kiếng món thịt ấy riết thành thói quen.
Tôi biết để thay đổi được điều đó rất khó khi xung quanh toàn là những suy nghĩ cổ hủ nếu không nói là bảo thủ.Nó giống như đám giỗ dưới quê phải luôn có bánh tét hay bánh ích.Khi khách ra về đều có quà bánh mới gọi là đi đám giỗ.Nhưng thời điểm bây giờ muốn gói bánh mà không có lá chuối xiêm thì cũng thua .Nên giỗ cũng thay thế món xôi mặn hay bánh bò biếu khách mang về vẫn ổn.
Con người thật lạ ! Tự đặt ra quy tắc rồi trói mình vào quy tắc ấy quên luôn chính nó là do mình đặt ra
Các con tôi đều ủng hộ ý tưởng của mẹ.Cuộc sống phải luôn thích nghi với thời đại mới .Cũng giống như tôi từng ngồi hàng giờ để nghe những bài hát mà con mình thích để tìm hiểu sao nó thích cái loại nhạc kỳ lạ.Cuối cùng tôi cũng tìm được đồng cảm cùng con .Và thấy ồ nó cũng hay hay đấy chứ
Tôi hy vọng trong năm tết tới tôi sẽ thay món thịt kho rệu bằng món khác và cũng hy vọng mọi người chấp nhận :" ừ vậy cũng được đó!".Không phải vì tôi lười hay kho không ngon mà tôi muốn tránh lãng phí .
Trong những năm về sau dù chính phủ có báo cáo năm nay kinh tế vượt bậc hơn năm trước .Nhưng tôi vẫn thấy đời sống càng ngày càng khó làm ăn ,khó tìm việc , khó kiếm tiền.Tiết kiệm trong sinh hoạt là điều phải tính tới của những người dân quê tay lấm chân bùn.Người xưa có câu trước cúng sau ăn .Nếu cúng rồi không có ai ăn .Thức ăn hâm tới hâm lui ăn không nổi đành bỏ ,chẳng phải chúng ta cũng có lỗi với người quá cố hay sao?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét