SỰ RỘNG LỚN CỦA HỢP CHÚNG QUỐC HOA KỲ
Khoảng cách từ Đông sang Tây, từ San Francisco tới New York là -------- 4130km
Từ San Francisco tới Chicago là----------------------------------------------------3426km
Từ Paris sang Moscow chỉ có -------------------------------------------------------2831.8km
Từ Sài Gòn sang Bắc Kinh ----------------------------------------------------------3372km
Nước Mỹ diện tích 9.372.6012 km2, Tầu 9.706.961 km2
Cả Bắc Mỹ Châu, Mỹ và Canada cộng lại thì hơn 19 tr km2, rộng hơn Nga 17 tr km2.
BÀN : chuyện xẩy ra ở New York, ở Cali vẫn không hề hấn gì, vụ 911 xẩy ra ở NY xa quá ! Bạo loạn ở vài khu Chicago, Minnesota, Seattle, Portland…chỉ là muối bỏ bể, media nói hàng giờ, nhưng ở Orange County, ở San Jose cũng chỉ biết qua TV. Cho rằng bạo loạn vài bang bờ Đông Bắc hay bờ Tây, thì cả 40 tiểu bang khác chắc không cuốn theo chiều gió độc.
Nhiều so sánh, như Y tế Canada (dân số bằng 1/10 dân số Hoa Kỳ) với Mỹ là chuyện không khách quan, so sánh với nước nhỏ, dân thuần chủng như Đức, Pháp… với đa chủng Mỹ cũng không ổn, nước Mỹ có những điểm độc đáo, không giống nước nào khác.
DÂN SỐ và CHỦNG TỘC
Từ 2010 tới 2019 dân số Hoa Kỳ tăng từ 308 tr lên 328 tr, năm nay 2020 là 331 tr.
Sinh xuất gần 12/1000, ước lượng hơn 400 tr dân vào năm 2067.
Thành phần da trắng 76.3% (nếu không kể trắng Hispanics hay Latino, thì chỉ còn 60%)
Đen 13.4 %, Hispanics 18.5%, Á Đông 5.9%
2045 theo Brookings : Da trắng sẽ là thiểu số 49.7%, Hispanics tăng 24.6%, Đen 13.1%, Á Đông 7.9%
BÀN : Hispanics (Mễ, Nam, Trung Mỹ) dân số nhiều hơn Da Đen, Da Đen có lợi thế là sống cả 200 năm ở Mỹ, còn Hispanics mới di dân, tuy đông nhưng không thâm niên bằng Đen ! Hơn nữa Hispanics có cộng đồng riêng, văn hóa đặc thù, ẩm thực đặc biệt…khác với Da Đen xa rời đất mẹ quá lâu, mất văn hóa riêng, họ theo lối sống của văn hóa da trắng, nhưng không hẳn hội nhập mà cũng không tạo nổi cộng đồng riêng như Chinatown, Vietnamtown, Mexicantown…25 năm nữa khi Da Đen và Hispanics lên hơn 130 tr thì tình trạng xã hội Mỹ sẽ khác hẳn, khi ấy không chắc gì Anh ngữ còn là ngôn ngữ chính, mà phải thêm Spanish mới ổn.
ĐẲNG CẤP KINH TẾ
Theo PEW thì giới Trung lưu 52% với lợi tức trung bình 50,000-99,000/năm
Thượng lưu 19% với lợi tức trung bình 187,000/năm
Giới nghèo 29% với lợi tức 26,000/năm
Lợi tức đầu người GDP của Mỹ là 62,794.59 usd vào năm 2018 theo IMF.
So với China GDP là 9770 usd, Thái Lan 7,273 usd, Vietnam 2,740usd
Dự trữ vàng: Mỹ 8134 tonnes, Tầu chỉ có 1948 tonnes , chưa bằng ¼ so với Mỹ.
BÀN : với 71 % là trung lưu và thượng lưu, xã hội Mỹ ổn định, sinh sống đầy đủ, khó có thể thành nước xã hội hay cộng sản, giới nghèo 29% với lợi tức 26,000/năm hay 2166 usd/tháng, với trợ cấp xã hội, người nghèo ở Mỹ vẫn có nhiều cơ hội tiến thân lên trung lưu nếu bắt kịp thời đại, huấn nghiệp, cần cù như bao người Việt, Tầu… sang đây tay trắng vẫn vươn lên được, có nhà, có xe, con em đi học thành tài.
NGUỒN GỐC
Gốc tổ tiên Đức 46 tr
Gốc Anh-Ái Nhĩ Lan- Scottish 24.7tr + 33.5tr + 5.4tr = 63.7 tr
Gốc Bắc Âu (Norway4.4tr, Hòa Lan 4.3, Thụy Điển 3.9 tr, lai Scotch-Irish 3tr.) 15.6tr
Gốc Ba Lan 9.3tr và Nga 2.8tr = 12.1 tr.
Gốc Ý và Pháp : 27.5 tr.
BÀN : gốc Đức-Anh-Bắc Âu cộng lại 125 tr, là dòng máu chính của hợp chủng Mỹ. ( wipipedia-Race and ethnicity in the USA), dòng máu mạnh Vikings, chuộng thực tiễn và khoa học kỹ thuật. Các vị lập quốc dùng lương tri hơn là lập thuyết, một thể chế phân quyền canh chừng lẫn nhau : Hạ Viện thêm Thượng Viện, Tòa án Sơ thẩm, Thượng thẩm, Phá án, Tòa Tiểu bang, Liên bang, Tối cao pháp viện. Bầu cử phổ thông đầu phiếu lại thêm Cử tri đoàn -Electoral votes- để kiềm nhau và xác định thêm kết quả (mỗi bang có số electors bằng số Thượng nghị sĩ và Dân biểu của Tiểu bang đó, hiện tại 100 Thượng nghị sĩ và 435 Dân biểu, và 3 phiếu D.C, như vậy tổng cộng có 538 electors). Mục đích của electoral votes là làm cho ý nghĩa liên bang nổi lên, bang nhỏ, ít dân vẫn có chỗ đứng chính trị so với bang lớn.
TÂM LINH
Theo PEW, 2019 -65% dân chúng Mỹ theo Thiên Chúa Giáo, 2009 là 77%
Vô thần atheist 2019 là 26%, 2009 là 17%
Cũng theo PEW thì Evangelical Protestants chiếm 25.4%, Catholics 20.8%
Mormons 1.8%, Du Thái giáo 1.9% ( khoảng 6.2 tr)-Phật giáo 0.7% (khoảng 2.3 tr).
BÀN : dân Mỹ rất sùng đạo nhất là vùng ngoại ô thành thị, tỉnh nhỏ, miền Nam. Đây là chất keo nối kết dân chúng Mỹ, dù da trắng da mầu, mang lại một nền tảng tâm linh, đạo đức cho xứ tạp chủng này. Ý thức hệ vô thần như Macxit CS khó bám rễ ngoại trừ trong giới trẻ bồng bột, Hồi giáo cũng không vào được xứ tự do, văn hóa cởi mở. Ảnh hưởng Thanh giáo, puritans, qua Protestants, vẫn làm cho xã hội Hoa Kỳ nghiêng về gia đình, làm việc cần cù, nhân đạo, hơn là ăn chơi phóng túng. Số Du Thái giáo khá đông, ngang dân số Israel, ảnh hưởng lớn, nhưng cũng không áp đảo được Thiên Chúa giáo với hơn 200 tr. tín đồ, dân Mễ, dân nhập cư từ Nam Mỹ đa số cũng theo Thiên Chúa giáo.
CÓ SÚNG Gun owners
Với 393 triệu khẩu súng tức Mỹ chiếm 46% số thường dân có súng trên thế giới. Riêng năm 2017 42% gia đình Mỹ có súng, tức 118tr người với 393tr khẩu súng chia đều cho 50 tr. đơn vị gia cư (households).
BÀN : tinh thần dũng sĩ cao bồi Viễn Tây hãy còn, nhiều nơi hẻo lánh cần tự vệ, ngoài những hậu quả xấu như kẻ bất thường mang súng đi sát hại ở trường học, nhà thờ…thì có súng là một nhu cầu equalizer, “mày to khỏe, có dao có súng nhưng không bắt nạt tao được”, bọn trộm cướp, bất chính, bạo động… không dễ gì khuynh đảo xã hội Mỹ, trí thức Mỹ không hèn yếu để bọn bất lương bắt nạt như ở các nước độc tài, chỉ Công An có súng, thường dân tay không chịu trận. Thời bạo loạn vì da màu ở Los Angeles 1980, cư dân Đại Hàn có súng, nằm trên mái nhà tự vệ thành công, bảo vệ cửa hàng gia cư, năm nay 2020 vài cửa hàng chủ Việt cũng đã dùng súng tự vệ. Hiện nay thể dục thể thao, gyms, footballs, trở thành một thứ tôn giáo của xã hội Mỹ, hướng thanh niên vào văn ôn vũ luyện, tránh phần nào lối sống sa đọa đàng điếm, bớt hút thuốc nhiều so với 30 năm trước.
*
VÀI SUY TƯ từ những Data trên
1- Văn hóa truyền thống Anh-Đức thực dụng, thực tế, nghiêng về khoa học kỹ thuật, họ có worldlyphilosophers, chuyên gia kinh tế xã hội như Adam Smith, J.M.Keynes chứ không có triết gia viển vông như Pháp, Du Thái… Dân Hoa Kỳ chú trọng tới kỹ thuật, sáng chế hơn là tranh cãi lý thuyết. Những ý thức hệ chính trị, triết lý cao xa, như Marxism, Nazism, socialism, existentialism… không ảnh hưởng mạnh trên đầu óc thương gia, kỹ sư, cho tới nay Mỹ vẫn có những đầu óc sáng tạo như Elon Musk át bóng những bố già ý thức hệ như Chomsky, Sanders, Soros (toàn tả phái Du Thái, kể cả Fidel Castro, Pablo Neruda (Nobel văn chương 1971, có thơ ca tụng Castro), Miller (văn bút Mỹ), chị Rên Fỏng Da… embedded with VC, đều dòng máu Karl Marx, Engels, Trotsky…).
2- Da Đen thiểu số 13%, một phần nhỏ bị lợi dụng đi phá phách, đa số họ có bản chất tốt, hồn nhiên, không dễ gì bị lôi cuốn vào ý thức hệ, Mác, Xã hội, cao xa do các bố già lợi dụng.
3- Bạo động không dễ gì trên một xứ với 50 tiểu bang, dài rộng như cả 28 nước Âu Châu E.U. Hồi chiến tranh VN, biểu tình cả triệu người, cũng không làm khuynh đảo xã hội, với đa số 52% lãnh tụ sinh viên là Du Thái Mac Xit (xem trần tình của David Horowits trên website, một cựu sinh viên Du Thái Mỹ chống chiến tranh VN, ông này sau phản tỉnh, nhận biểu tình là do Mác xít dật dây tất cả).
4- Năm nay cả thế giới bị Đại dịch, kinh tế thương mại đình trệ, riêng Mỹ lại gần mùa bầu cử, phe đảng sát phạt nhau rất nặng, nhưng Trung Quốc, đối thủ chính, cũng đang bị đại dịch, đại họa lũ lụt, động đất, châu chấu, dễ đưa tới nạn đói kém và lung lay thể chế. Hơn nữa Trung Quốc cũng là một hợp chúng quốc, giống Hán mandarins bắc Hoàng Hà, Nam Dương Tử là Bách Việt, như dân Hong Kong nói tiếng Cantonese, Phúc Kiến Triều châu có ngôn ngữ riêng, Tân Cương, Ba Thục cũ, văn hóa khác biệt, Tầu khó nắm cổ mãi 1.4 tỷ dân chúng đa tạp.
5- Sau cơn mưa, trời sẽ lại sáng, nếu nước Mỹ chao đảo thì cả thế giới cũng chao đảo theo, là vì thế giới bây giờ thu nhỏ lại, kinh tế thương mại dính chùm nhau, sản xuất ngưng thì thị trường vỡ, chợ vắng khách thì hàng họ ai mua… cho nên tư bản xanh hay tư bản đỏ thì cũng chẳng ai muốn làm bể nồi cơm an toàn của chính mình, thỉnh thoảng có diễn võ ở Trung Đông hay biển Đông, thì cũng sẽ đi vào diễn tiến hòa bình tương nhượng.
***
Nhưng lịch sử không thiếu những bất ngờ, vài người điên có thể tạo ra thế chiến, một giai nhân có thể khuynh quốc khuynh thành, một con virus làm đảo lộn kinh tế chính trị, cho nên cổ nhân gọi Trẻ Tạo hóa đành hanh lằm nỗi với thế gian hí trường này.
Từ đây tới 2022, nhiều lần tinh tú xếp thẳng hàng- planetary alignment- Mars, Jupiter, Saturn, Venus, Mercury, tăng khí lực cho nhau, chưa kể Pluto, Uranus, Neptune, chỉ sự đột biến, hai sao lớn Jupiter và Saturn gặp nhau mỗi 20 năm, tạo biến động lớn, nhất là vào Dec 21-2020. Thiên nhân tương dữ, thiên thư định phận, chờ xem con Tạo xoay vần, lý trí con người không thể viễn kiến hết được.
Ước mong VN ta đã loạn mãi, chết mãi, có thể Trẻ Tạo tha cho giai đoạn này, ít người bị dịch, không bị thiên tai như Tầu (vì Tầu từ 1950 đến giờ, 70 năm yên bình, hết bình ắt tới loạn), đáng ngại nhất là dân đói hay dân chạy lụt Tam Hiệp tràn vài trăm triệu sang cướp cơm chim Viêm Việt thì thậm nguy : Một cơn sấm dậy đất bằng, Thánh nhân ra mới cứu hằng sinh linh… Bảo giang thiên tử xuất, bất chiến tự nhiên thành…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét