Những Tiếng Rao Ngọt Ngào

Những tiếng rao không chỉ chứa đựng giai điệu ngọt ngào, trong nó còn có cả hương thơm, mùi vị, màu sắc,
có tính kích thích tất cả các giác quan của chúng ta.

 

Tiếng rao của những người bán hàng rong khiến cho phố phường tại các đô thị của Việt Nam trở nên rất sinh động. Điều này khiến cho những người nước ngoài cảm thấy thú vị. Tuy vậy, rào cản ngôn ngữ thường khiến cho họ không hiểu gì cả.

Để “giải mã” những âm thanh đặc biệt kể trên, vào năm 1929, tác giả Pháp F. Fénis đã xuất bản một cuốn sách mỏng có tiêu đề “Hàng rong và tiếng rao trên đường phố Hà Nội” (Les marchands ambulants et les cris de la rue à Hanoi). Cuốn sách gồm 40 trang đã mô tả khá đầy đủ về các loại hình hàng rong và tiếng rao tương ứng ở Hà Nội thông qua hình ảnh và khuôn nhạc minh hoạ.

Những hình vẽ minh hoạ trong ấn bản này do các học viên Trường Mỹ thuật Đông Dương, trong đó có Tô Ngọc Vân – người sau này trở thành hoạ sĩ nổi tiếng của Việt Nam – thực hiện. 
 
Dưới đây là bản scan của một cuốn “Hàng rong và tiếng rao trên đường phố Hà Nội” đang được lưu giữ tại một thư viện của Viện Viễn đông Bác cổ Pháp tại Paris.

Bìa cuốn “Les marchands ambulants et les cris de la rue à Hanoi”.

Lời nói đầu của tác giả F. Fénis.

Phần lớn các tiếng rao ở Hà Nội là dành cho các loại bánh làm từ gạo. Bên cạnh đó cũng có các món ăn dạng sợi như bún, phở, các loại hoa quả, đồ uống v..v. Cũng có một số tiếng rao không liên quan đến việc ăn uống như tiếng rao của các hàng thu mua chậu, bát sứ vỡ, giẻ rách sắt vụn…

“Ai dâu chín của nhà ra mua”.

“Bánh giò bánh dày”.

“Se cấu se cấu” (kem vani).

“Ai bánh chưng bánh cốm ra mua”.

Gánh hàng tào phớ.

Gánh hàng tào phớ.

“Chum chậu bát sứ vỡ hàn không”.

“Ai giẻ rách sắt vụn bán không nào”.

Những người bán hàng rong tụ tập ở khu vực bờ hồ Hoàn Kiếm.

“Ai bánh Tây ra mua”.

“Nước vối nóng ăn thuốc không”.

 “Ai mua ngô rang hạt dẻ ra mua”.

“Ai bánh cuốn ra mua”.

“Ai cháo đậu xanh ra mua”. ‘Ai cháo đậu xanh chè đậu đen ra mua”.

“Le bánh cuốn”.

“Ai mua bánh vừng không”.

“Bánh giò bánh dày”.

Chè hạt sen.

“Ai mía ra mua”

Ai bánh Tây ra mua.

“Ai có chai cốc vỡ bán không”.

“Ai kẹo vừng kẹo lạc kẹo bột trạm ô mai ra mua”.

Lời giới thiệu về các món ăn ở trên.

“Ai lạc rang ra mua”.

“Ai nem sốt mua”. “Ai nem mua đi”.

“Trung Bắc, Thực Nghiệp, Khai Hoá” (tên của 3 tờ báo thời thuộc địa).