Khi trình diện học tập cải tạo , tôi chỉ mang theo 1 số tiền nhỏ , gọi là để đóng tiền ăn cho 1 tháng , đúng như lời dặn dò của Việt Cộng trên đài truyền hình . Ngoài hai bộ quần áo mà 1 bạn hạ sĩ quan cho tôi sau 30/04/1975 , hành trang của tôi có thêm 1 áo len , 1 áo mưa nhà binh mua ở chợ trời , 1 tấm nylon trải nằm , và đôi giày cao su hiệu Bata mà tôi còn giữ được cho đến khi được tha khỏi trại cuối cùng . Và 1 áo blouson mua từ Pháp mà tôi còn giữ được ở nhà Má tôi ở tỉnh lẻ . Nhẹ nhàng khi bước ra khỏi cửa , tôi gở chiếc đồng hồ Omega Dynamic theo tôi từ lâu , để lại trên bàn .
Ra đi không hề ngoái đầu nhìn lại vợ con còn đang ngủ , không có 1 nụ hôn trên má , không có lời giã từ , vì những thứ đó sẽ làm cho người nhà thêm khổ , thêm buồn , thêm cảm thấy bơ vơ không ai đùm bọc . Hướng về bến xe lam , mặt cuối nhìn chân đi hấp tấp , đầu như trống không . Khi đến bến đỗ , xuống xe và hướng về 1 quán nước bên đường ngồi xuống . Tôi nghĩ lúc đó là lúc duy nhất tôi còn hưởng được phút giây tự do trên cõi đời này . Cô bán hàng nước ăn mặc gọn gàng 1 bộ đồ kiểu trắng . Nhìn cũng biết trước kia , cô không phải thuộc loại bán hàng này , mà có lẽ là 1 cô gái kín cổng cao tường . Nhưng 1 khi thành phố đổi đời thì có chừa được ai . Cô cho tôi 1 trái dừa xiêm , bỏ 1 ít múi . Với ly dừa , tôi nhăm nhi từng ngụm thời gian còn lại trước giờ trình diện , mong chỉ đẹp dạ mát lòng chỉ phút này thôi . Nhìn cái đẹp của người bán hàng mà lòng không xao xuyến , không gợi cảm như bình thường . Trong cô cũng như trong tôi , tuy không nói ra mà ai cũng hiểu , cô đưa tôi lên đường trình diện … Chắc trong gia đình Cô cũng có người đi trình diện … Khi uống xong , tôi hẹn Cô 1 tháng sau sẽ về ngồi lại đây uống 1 trái dừa khác . Hy vọng sẽ ngọt ngào hơn ! Em sẽ đợi anh về ! mà ánh mắt long lanh rơi lệ … Cả thành phố chìm trong bi thảm …
Chỗ tập trung là 1 trường học . Sau khi ghi danh , tôi tìm 1 xó yên tĩnh để trải chiếc nylon ra nằm , mắt nhìn trần nhà , mặc kệ cho ai ai nói nói ồn ào , bàn tán xôn xao . Chẳng bao lâu thiếp đi lúc nào không biết . Vào khoảng nửa đêm , có người đánh thức dậy và lùa chúng tôi lên xe , điểm danh từng xe 1 . Bỏ vải che kín xung quanh và phía sau Molotova , 2 tay súng AK ngồi cạnh cửa , xe lăn bánh theo 1 đoàn dài , chạy ngoằn ngoèo trên khắp phố Sài Gòn , rồi rẽ vào xa lộ . Tới sáng thì xuống xe trong 1 khu vắng người trên lộ Bình Giả về Xuyên Mộc . Đây là trại đầu tiên , là Long Giao , trước là Trung Tâm Huấn Luyện Địa Phương Quân của Sư Đoàn 18 Bộ Binh . Bắt đầu từ trại này , chúng tôi chia thành đội , và đội trưởng đầu tiên của tôi là ông Hà Trọng Tín . Đội phó là Phạm Văn Thường . Ở đây không có lao động , nhưng bắt đầu đóng tiền cơm và học tập chánh trị . Bắt đầu công tác ẩy não , thay đổi lối suy nghĩ trước kia là Tổ Quốc – Danh Dự – Trách Nhiệm , là công lớn với huy chương này nọ , trở thành tội ôm chân đế quốc , ăn gan uống máu đồng bào … kèm theo những lời hăm doạ , đánh người chạy đi , không đánh người chạy lại . Những điều đó thật chưa quen .
Phải học hoài mà khó mà tiếp thu cho được . Người nhà cũng cho gởi quà và thuốc men vào địa chỉ mà trại cho phép ghi trong thơ , nhưng tuyệt đối không được tiết lộ nơi đang bị giam giữ . Lần đầu tiên nhận quà , tôi được 1 lon Guigoz đựng thức ăn mặn , nên bị rỉ mất 1 lỗ nhỏ dưới đáy lon . Nhờ vậy mà tôi mới sử dụng được lon này để tắm . Ở Long Giao , nước phải lấy từ giếng sâu hơn 25 mét . Chúng tôi dùng thùng đạn làm gàu múc nước từ đáy giếng . Một cái rõ rẻ treo trên miệng giếng , và 1 dây cáp bằng nhiều sợi dây điện thoại kết thành dùng để kéo thùng nước lên . Hai người luân phiên kéo nước , 1 người đứng đổ nước vào thùng lớn bằng nylon , và hai con voi ( trong đó có Huỳnh Minh Quang ) gánh thùng nước lớn về bếp để nấu nướng . Tắm tại giếng là khi nào có trong nhóm lấy nước này thôi , vì không có phương tiện riêng để lấy nước 1 mình . Vì thế , xin được 1 lon nước là không dễ . Do đó , chỉ hài lòng với 1 lon nước để tắm gội . Tôi tìm 1 xó yên tịnh , đặt lon nước hơi cao , rồi mở cho nước rò từ dưới đáy lon mà tấm với cái khăn nhỏ chà xát quanh người . Chưa khi nào tôi thấy sung sướng được tấm như vậy . Một vài tháng sau thì vào mùa mưa , không còn khan hiếm nước nữa , nhưng cũng là lúc mà mình thấy không còn khoẻ như trước vì ăn uống thiếu thốn . Trại bò lục lúc đó có khoảng 375 người mà bếp nấu 1 con gà trống già để chia nhau húp nước . Phần thì tay nghề nấu nướng của các quan , trước có người hầu hạ khi đánh nhau đã quen rồi , nên thủ bếp thì có lúc khê , lúc nhão , lúc sống , lúc cháy đen , nên chỉ ngày nào phụ bếp thì có cơm cháy để ăn . Mà đặc lợi này chỉ có khi có bạn làm bếp chia phần . Tiêu chuẩn cơm đã không đủ vào đâu mà còn bị hỏng mãi nên chỉ ăn được vào bụng chừng nửa tiêu chuẩn .
Trại K1 Gia Trung Long Thành
Tội cho các anh đã về hưu cũng vào đây , đã quá 70 tuổi rồi , mình đầy bệnh tật . Tội cho 1 chị nữ quân nhân phải chung chạ với chúng tôi , vì là bò lục . Nên chúng tôi che màn cho chị ở riêng , làm nhà tắm để cho chị làm vệ sinh cá nhân . Còn cái cầu xí nữa , thật là trăm bề khó khăn cho chị . Mãi sau này đưa chị nhập chung với các nữ quân nhân khác ở 1 trại khác , có lẽ sống đỡ hơn với chúng tôi .
Ở trại Long Giao , chúng tôi gần 1 năm sống ở đó , nên biết các kho tàng của chúng ta là các kho đạn cùng khắp trong trại . Vào đó mà hôi các vải túi đạn để may thành quần đùi , lấy vải quần áo trận trước kia làm bao lô , hay để nguyên vậy sau này mặc đi lao động khi đã ra Bắc . Có hôm hôi của , không biết có anh nào bất cẩn làm 1 kho cháy nổ tung , mặc cho cán bộ trại chửi bới và áp dụng kỷ luật . Những thứ chúng tôi hôi được cũng có thứ dùng đến mãi sau này , nhưng không có gì thay thế được cái Lon Guigoz mà gia đình gởi đến . Vì nó vừa nhẹ , vừa đa dụng .
Khi ra Hoàng Liên Sơn mới lao động cực nhọc . Cái Lon Guigoz theo sát chúng tôi như cái bidon đựng nước khi đánh trận . Ta chỉ cần may 1 bao , có quay mang vào vai , hay thắt ngang lưng . Sáng sớm , để trà sẵn vào lon , chạy xuống bếp chĩa 1 lon nước sôi là có uống cả ngày .
Đi lao động mà gặp bất cứ thứ gì có thể tăng cường bữa ăn , như con rít , con bò cạp , con rắn , con cua , con kỳ nhong , những thứ gì mà chỉ cần nướng sơ qua than hồng của bếp đội hay bếp trại , là ta bỏ vào lon mang về .
Về đến các trại do công an quản lý , đi lao động có thể mang theo những thức ăn khô như mì ăn liền , cơm sấy khô để sẵn trong lon . Khi bếp đội nấu xong nước , chỉ cần đổ nước sôi vào , đậy nấp lại 1 ít lâu là có thức ăn nóng tuyệt vời . Có người còn được thăm nuôi cho gạo trắng , họ canh gạo và nước quen rồi , chỉ cần để lên than hồng khi nấu nước xong cho đến khi than nguội là nồi cơm tí hon cũng chín . Lon Guigoz đã biến thành nồi dã chiến hữu dụng nhứt .
Ngoài việc dùng làm nồi hay chứa thực phẩm không mặn , vì muối làm cho nhôm bị rỉ nhanh , có bạn còn dùng lon này để chuyển tin cho nhau . Để thơ hay tài liệu dưới thức ăn trong lon , và khi gặp người bạn ở đội khác , chỉ giả vờ trao đổi lon là xong , ít ai để ý . Chuyển thơ chui ra ngoài cũng theo cái lon đựng nước này , vì mang theo hai lon , 1 khô 1 ướt thì cũng ít ai để ý theo dõi . Trong 1 Lon Guigoz có thể đựng hàng chục bức thơ nếu khéo nén vào .
Tại Nam Hà , chúng tôi chứng kiến 1 việc đau lòng quanh vụ Lon Guigoz . Có 1 bạn mất lon đựng nước uống của mình . Ít lâu sau , 1 anh bạn khác chỉ cho , có thấy cái lon đã mất đang nằm ở đâu . Nhưng người chủ cái lon ấy nói : Bỏ đi ! Tôi có làm dấu , lấy lại thì dễ , nhưng tôi sẽ mất đi 1 người bạn , mà cũng có thể có thêm 1 kẻ thù . Cũng tại Nam Hà , có lần 1 anh bạn nhờ tôi mang giao cho 1 cán bộ 1 Lon Guigoz mới tinh , nói là trong đó có thơ chui của tôi . Khi ra ngoài trại , tôi kiểm lại coi có đúng vậy không , vì tôi rất mong tin nhà . Than ôi ! Khi mở lon ra chỉ thấy 1 T shirt mới tinh , còn thơ thì chẳng thấy . Té ra , anh bạn ấy đã lừa chúng tôi , lấy mỗi thơ 1 đồng để mua cái áo kia mà biếu cho cán bộ . Còn thơ thì anh đã thủ tiêu đâu rồi . Chán ơi là chán !
Bao nhiêu năm tù bằng bấy nhiêu năm qua mưa đạn của kẻ thù , cái Lon Guigoz không khác nào cái nón sắt chiến binh . Còn sống phút giây nào , tôi vẫn còn nhớ hai biểu tượng này trong tâm trí .
============================
Lon Guigoz Hành Trang Của Ngưới Tù Cải Tạo
Không biết vô tình hay hữu ý mà trong hành trang lên đường của tôi có chiếc Lon Guigoz . Guigoz là lon sữa bột của nước Hoà Lan sản xuất . Hầu hết trước năm 1975 , con cái của công chức , quân nhân và gia đình khá giả đều uống loại sữa này .
Vợ tôi để dành những cái lon không để đựng những đồ gia vị gồm bột ngọt , tiêu , đường , muối , mỡ … vì vừa nhẹ , vừa sạch và vừa kín . Khi đậy nắp lại không có con kiến nhỏ nào chui lọt .
Trong ba-lô ( túi xách nhà binh ) đi học tập cải tạo của tôi có đến hai chiếc Lon Guigoz . Một cái đựng bàn chải đánh răng và kem súc miệng . Còn cái kia đựng thuốc ngừa sốt rét , thuốc đau bụng và hai chai dầu gió . Đó là những việc mà vợ tôi lo xa …
Ngày 27/06/1975 là ngày tôi đến trường nữ Trung Học Gia Long , đường Phan Thanh Giản , Quận 3 , Sài Gòn , trình diện .Sau mấy tháng không làm việc gì nặng nhọc , khi mang ba-lô trên vai đi bộ độ mươi bước thì tôi cảm thấy người như chùng xuống .
Tôi thầm trách vợ tôi : Đã nói học tập có 10 ngày , đem theo đồ gì gọn nhẹ mà sao không nghe . Đến trường Gia Long ở hai ngày 1 đêm mà tôi không buồn soạn cái ba-lô , coi trong đó đựng những thứ gì . Tôi chỉ lấy chiếc Lon Guigoz đựng kem súc miệng và cái khăn mặt để sử dụng hàng ngày . Thật là tiện lợi khi dùng nó vì nó chứa được nhiều nước .
Ngày 29/06/1975 , tôi đến trại tù ở Suối Máu Biên Hoà . Sau khi điểm danh và phân chia nhà ở xong , việc đầu tiên của tôi là xách chiếc Lon Guigoz đi tìm nước súc miệng . Đi 1 vòng xung quanh trại mà tôi chẳng thấy có cái lu , cái khạp , hay cái thùng phi nào chứa nước sẵn .
1975 Chỉ có 1 cái giếng duy nhất để chứa nước nấu ăn . Có giếng nước mà trại lại không phát thùng múc nước . Làm sao lấy nước lên được khi độ sâu của giếng khoảng hơn mười thước . Tôi đành xách chiếc Lon Guigoz đi về nhà ở . Thấy ai nấy đều đem mùng ra kiếm chỗ treo lên , tôi cũng mở ba- lô lấy cái mùng nhà binh màu xám ( loại mùng bằng vải nylon , phía trên nóc và xung quanh chân mùng có bốn sợi dây , mỗi sợi dài hơn ba thước ) .
Một ý nghĩ bỗng thoáng qua trong đầu tôi là tại sao tôi không lấy bốn sợi dây này nối lại( 1 cây làm chẳng nên non ) , xong buộc vào Lon Guigoz mà lấy nước từ dưới giếng lên . Tôi liền thực hành ngay . Quả thật tôi đã lấy nước 1 cách dễ dàng , không những cho tôi mà còn cho những bạn tù khác .
Đến 08G30 cùng ngày , cả nhà ( gồm 44 người ) ngồi lại bầu 1 nhà trưởng và 1 người phụ trách nấu ăn . Quái ác , 1 thằng bạn thấy tôi có sáng kiến lấy được nước từ giếng sâu lên , nó liền đề cử . Thế là cả bọn dơ tay tán thành .
Khởi sự đi nấu vào lúc 9 giờ sáng mà mãi đến 2 giờ chiều mới có cơm ăn . Độc nhất , chỉ có rau muống luộc bằng nước giếng . Nước dùng để vo gạo và rửa rau , kể cả nước để vô chảo để nấu cơm và luộc rau , cũng chỉ dùng chiếc Lon Guigoz lấy nước từ dưới giếng lên .
Còn củi để chụm là những khúc cây cao su bằng bắp chân cưa ngắn lại độ ba gang tay còn xanh . Làm sao nhúm lửa được mà nấu ? Trại tù không phát dao cũng không phát búa , sợ tụi này dùng vật bén nhọn tấn công tụi nó .
Tôi lại 1 phen đi đào lấy cọc sắt ấp chiến lược loại ngắn độ hơn gang tay để chẻ củi . Sau đó , đi lấy bao cát nylon để đốt cho cây củi cao su khô đi mới bắt cháy được . Thật là nhiêu khê !
Sau khi làm bếp xong , tôi lấy 1 Lon Guigoz nước để tắm búng( thắm nước cho ướt mình mẩy rồi lấy tay se se cho đất tróc ra , xong búng nó đi .
Có 1 hôm trời mưa to . Cả bọn mừng rỡ chạy ra tắm mưa dưới những mái tôn nhà đang ở . Bỗng nhiên mưa đứt hột 1 cách đột ngột . Cả bọn nhìn nhau cười ngặt nghẽo vì đầu cổ mình mẩy đứa nào đứa nấy đều dính đầy bọt xà bông , trông rất thảm hại ! Chiếc Lon Guigoz lại lần nữa giúp cho bọn tù chúng tôi rửa sạch bọt bèo xà bông .
Có nhiều đêm tôi muốn đi ngủ sớm vì quá mệt nhọc trong công việc nhà bếp nhưng mấy thằng ban đâu có tôi nằm yên , tụi nó thay phiên nhau tới chỗ tôi nằm để mượn chiếc Lon Guigoz . Đã mười giờ đêm mà tôi vẫn chưa ngủ được vì lấy Lon Guigoz đi , thì bốn sợi dây giăng mùng cũng đi theo .
Sau hơn 1 tháng , vào ngày 09/07/1975 , chúng tôi chuyển trại bằng đường bộ từ Suối Máu xuống An Dưỡng ( Biên Hoà ) . Dọc đường , chiếc Lon Guigoz lại giúp tôi đỡ cơn khát . Ở trại mới , so với trại cũ có phần thoáng mát hơn . Cũng xử dụng nước giếng nhưng trại phát cho thùng xách nước . Còn củi thì trại có đưa búa cho chẻ củi . Cho nên chiếc Lon Guigoz lúc này dùng việc ca cống ( là dùng ca và Lon Guigoz bằng nhôm nấu ăn hoặc nấu nước uống bằng than của nhà bếp ) .
Ở chung trại có anh bạn tù tên là Tuấn . Anh ta có 1 thân hình lực sĩ đẹp nhất trại nhưng vì anh ta hay bắt chuột làm thịt ăn nên cả bọn chúng tôi kêu anh ta bằng Tuấn chuột . Một đêm trăng , tôi nằm thao thức mãi không ngủ được , 1 phần thì nhớ nhà , 1 phần thì bụng đói cồn cào .
Tôi ngồi dậy , nhìn ra ngoài trời , dưới ánh sáng của vầng trăng tròn , tôi thấy hai con chuột đang tìm cách tha cái Lon Guigoz của Tuấn Chuột . Một con chuột nằm ngửa , bốn cẳng của nó ôm chặt chiếc Lon Guigoz , còn con kia cắn đuôi con chuột nằm ngửa mà kéo đi nhưng vì miệng hang quá nhỏ nên chúng không thể nào đem cái Lon Guigoz vào được .
Ngoài ra chiếc Lon Guigoz cũng giúp tôi khỏi bị bệnh tê liệt 1 thời gian ngắn . Số là ở trại tù An Dưỡng , bọn quản lý trại giam đã cho chúng tôi ăn gạo ẩm ( gạo cũ bị bể nát ) . Chỉ trong 1 tuần lễ là tất cả chúng tôi đều đi đứng không được mà phải bò bằng tay và hai đầu gối . Tuấn Chuột là người khoẻ mạnh mà cũng bị bò .
Riêng tôi , tôi vẫn đi đứng bình thường . Bởi trong khi đi lao động gần nhà bếp trại , tôi thấy bọn chúng vo gạo trắng , tôi liền lấy Lon Guigoz xin 1 lon đầy nước cơm vo . Mãn giờ lao dộng , tôi trở về lán ( chỗ ngủ của tù cải tạo ) để bắt đầu giờ ca cống . Tôi xin chút than nhà bếp để nấu nước cơm vo này . Nhờ có nước cơm vo ( có chất vitamin B1 ) mà tôi không phải bị bò .
Thấy tôi đi đứng bình thường , mấy thằng bạn nói tôi có nhiều thuốc vitamin B1 nên khám ba- lô của tôi . Đến khi lục soát xong , bọn chúng mới biết tôi chỉ có mấy viên thuốc ngừa sốt rét mà vợ tôi đã cẩn thận bỏ trong hành trang của tôi . Sau đó , Ban Quản Lý trại mới mua gạo lức về nấu cho chúng tôi ăn để khỏi bị bệnh tê liệt .
Ở trong trại , tôi có ăn chung với 1 thằng bạn tên Hoa . Nhân ngày lễ của bọn chúng , chúng tôi mỗi thằng được trại phát cho 1 cục thịt heo bằng ngón tay cái . Chúng tôi đâu dám ăn liền mà bỏ vào Lon Guigoz rồi lọc nước muối đổ đầy vào lon nấu thịt cho ra nước mỡ để hai đứa ăn 1 tuần lễ vì trại trừ phần ăn 7 ngày .
Ngày 17/06/1977 , chúng tôi chuyển trại từ An Dưỡng đến Căn Cứ 5 Rừng Lá , thuộc Hàm Tân , Phan Thiết ( trại Z30D ) . Thời gian ở trại này có thêm đội nữ ( gồm có các chi quân nhân và các chị ở Biệt Đội Thiên Nga Cảnh Sát ) . Tội nghiệp ! Các chị đều bị bệnh vì chế độ ăn uống ở đây quá khắc nghiệt .
Ba chục năm đã qua đi kể từ cái chết đó . Ngày hôm nay , chúng ta hãy nhìn lại giai đoạn bi thảm này để suy nghĩ về những bệnh tật trong thời gian ở tù .
Trong lúc này , tôi ở Đội Nhà Bếp . Hàng ngày , ngoài việc nấu cơm và luộc rau muống , tôi còn phải nấu 1 chảo nước sôi để chia cho đội nữ . Lợi dụng việc đi lại với nhà bếp , các chị đã gởi cho tôi sáu cái Lon Guigoz để gởi tôi nấu dùm . Đố các bạn biết trong đó đựng những gì ? Xin thưa : đó là đậu xanh hột . Số là trong khi các chị đi thu hoạch đậu xanh , các chị đã giấu lại không nộp hết rồi bỏ vô Lon Guigoz đem xuống nhà bếp nhờ tôi nấu chín .
Có lần tên cán bộ ( lúc này Công An Quản Lý ) nhà bếp hỏi tôi nấu cái gì trong đó . Tôi nói là nấu nước sôi cho đội nữ . Hắn ta thắc mắc hỏi . Tại sao anh nấu 1 chảo nước sôi mà không đủ chia ? Tôi giải thích rằng họ cần nước đun chín để uống thuốc . Thế là thoát nạn .
Trong thời gian cải tạo , người tù như chúng tôi đều trải qua những cơn đói khát kinh hoàng . Chiếc Lon Guigoz đã nuôi sống chúng tôi trong những cơn hoạn nạn . Chiếc Lon Guigoz là vật bất ly thân , đã đi theo chúng tôi từ trại tù này đến trại tù khác . Chiếc Lon Guigoz là người bạn đường thân thiết của tôi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét