Thân phận của kẻ bị tù đày - Tác giả Mai Thanh Truyết

 

Một con chim đậu trên hàng kẽm gai

Hai con chim đậu thành hàng dài

Nốt đen trên dưới trong khung nhạc

Đồn vắng chiều rơi trong chiến tranh…

 

- Văn Vũ -

 

Nhìn bức họa, chúng ta thấy được những gì? Nhưng đối với riêng tôi, dưới con mắt của một người con Việt luôn trăn trở cho quê Mẹ vẫn còn chìm trong đau thương, tôi thấy hình ảnh trên với những cảm nghĩ hết mộc mạc và xin cùng chia xẻ sau đây:

·         Trong bức họa chỉ có bốn dòng kẽm gai thay vì năm dòng kẽ như trong một bản nhạc. Phải chăng tác giả muốn diễn tả một sự mất mác hoặc thiếu sót nào đó?

·         Bầu trời vần vũ đầy mây màu xám và đen nói lên tâm trạng u buồn của một người nghệ sĩ đã bị giới hạn một phần nào nơi đất khách quê người trong việc khai triển tài hoa hay khám phá thêm những cái đẹp trong nghệ thuật;

·         Phía dưới bức họa, chúng ta nhìn thấy cây cỏ xác xơ, nói lên sự tiêu điều của Đất và Nước chỉ vừa qua vài năm dưới sự cai trị của chế độ cộng sản?

·         Sau cùng một hình ảnh ghi đậm nét nơi tôi là hai con chim nhỏ rời xa, đậu trên hai đường kẽ khác nhau trên năm dòng kẽ trong bài nhạc mà lại thiếu …một. Phải chăng, tác giả ghi lại hình ảnh nầy khi còn ở trong tù phải sống xa cách người hiền phụ phải sống trong u sầu mong mõi đợi chờ chồng từng giây phút?

Cái độc đáo của bức họa, theo tôi, chính là là những hình ảnh trên, diễn tả đúng tâm trạng của tác giả, cũng như hầu hết những người con Việt đã phải lãng phí oan uổng cả một quãng đời trai tráng trong các trại "cải tạo" ngay sau ngày đổi đời của tháng Tư đen 1975. Hình ảnh trên, tôi cũng đã bắt gặp trong thơ của Tạ Ký.  Sau ngày ra tù, GS Tạ Ký, GS Tôn Thất Trung Nghĩa và tôi đã gặp nhau tại Chợ Đũi qua vài ba xị đế với trái cóc chua chấm muối ớt. Làm sao tôi quên được khi chính Tạ Ký đã thốt lên hai câu thơ mà tới giờ tôi vẫn nhớ:"Hai mươi năm mới biết chuyện xưa lầm – Mà tuổi trẻ đã hằn lên uất hận!". Ở trong tù, với một không khí hôi tanh, bệnh hoạn chung quanh hàng kẽm gai đầy ruồi nhặng to đầu đậu dài theo, Tạ Ký cũng đã không quên làm thơ tặng vợ xem hình ảnh trên là chuổi "hạt huyền" mang về tặng người mình thương!