khktmd 2015






Đạo học làm việc lớn là ở chỗ làm rạng tỏ cái đức sáng của mình, thương yêu người dân, đạt tới chỗ chí thiện. Đại học chi đạo, tại Minh Minh Đức, tại Tân Dân, tại chỉ ư Chí Thiện. 大學之道,在明明德,在親民,在止於至善。












Thứ Hai, 18 tháng 2, 2019

1979 - Tác giả Tre



Năm tôi 11 tui, trong mt bui sáng chào c đu tun trường, cô giáo ch nhim lùa hết hc sinh ra sân, không mc k lp trưởng qun sĩ s chúng tôi như mi ln. Các thy cô trong trường cũng ngi ngay ngn không thiếu mt ai trên hàng ghế gn ct c. Chúng tôi không đa nào biết chuyn gì, nhưng đu cm nhn được không khí căng thng khác mi khi.
 
Bui chào c hôm đó ch thoáng qua chuyn hc hành, k lut và thi đua gia các lp mt ít, ri thy hiu trưởng hng ging… và chúng tôi ln đu được nghe nhng khái nim xa l.
Chúng tôi được thông báo quân Trung Quc đang đánh chiếm biên gii phía Bc và Tây Nam, nhà trường s chun b cho hc sinh nhng tình hung báo đng đ toàn trường tp dượt, sp ti hc sinh các lp ln s phi tp quân s

Thy nói chm, rt lâu, và mt thy đy lo âu.

Đó là mt bui sáng năm 1979.

Tôi nh li nhng quyn sách trong t sách gia đình, nơi tôi đc tt c các quyn sách ca ba, má, các anh ch lt vào tay tôi. Có nhng quyn mang cái tên rt hp dn như Chiến tranh Vit Nam và s đi màu da xác chết mà tôi đc say sưa nhưng ch hiu được my phn, ch nh là tác gi bo quân M c thay đi chiến tranh Vit Nam như đi màu da xác chết, và có nhng th rt gây tò mò như hàng rào đin t Mc Namara. Có nhng tiu thuyết đánh nhau và yêu đương d hiu hơn như Hòn Đt, Gia đình má By. Nhiu hơn c là t sách Tui hoa: Hoa tím dành cho tui mi ln, bt đu có rung đng đu đi, Hoa đ phn nhiu là trinh thám đánh nhau cho tui choai choai nh nh, và Hoa xanh cho các em bé nhi đng. Tui hoa thì không có báo đng, hm cá nhân, bom đn và tp quân s, nhưng các cun ca các anh ch và ba má tôi thì đu có. Tôi biết báo đng nghĩa là gì.

Trong khi thy hiu trưởng vn đang dn tp dượt khi có báo đng, tôi bt đu tưởng tượng hôm nào đó tôi đang trường thì có báo đng. Còi hú vang tri, loa phóng thanh thúc gic đng bào chú ý, máy bay đch đang cách 10 cây s…, trên đường ph các hm cá nhân m ra như nhng ming l, chúng tôi chy tan tác như by gà con mà trên tri đàn diu hâu đang lượn vòng, mnh đa nào đa ny la hét và chui xung h. Súng bn png png. Ri đến khi tan hc, tôi chy v nhà thì không thy ba má đâu na. C thành ph toàn người chy nháo nhác. Ba má tôi cũng chy nháo nhác đâu đó, má tôi s khóc gi con ơi con ơi, ba tôi thì nghiêm mt li như nhng khi có chuyn nghiêm trng. Nhưng tôi không th nào tìm thy ba má tôi na.

Không hiu sao tôi li tưởng tượng ra như vy.
 
Có l tôi đã b nh hưởng rt nhiu t nhng cun sách thut li chiến tranh, cuc chiến tranh va mi chm dt cách đó 4 năm, ch la tui đó tôi chưa tng biết chiến tranh là gì.

Khi ba má tôi phi chia hai gia đình ra sng cách nhau my trăm cây s đ l mt người này thì còn người kia, tôi còn quá nh. Khi mt qu bom rơi xung sát cnh chung cư gia đình tôi đang , ba má tôi đu đang s, còn cu tôi thì va ôm, va bế, va đy các cháu nh chy theo dòng người đi lánh dưới nhng kiến trúc đ nát, tuyt nhiên tôi không nh được chút gì.

Sau khi bom ngng, ba má tôi chy xe như điên v nhà, nước mt đm đìa trên má vì nghĩ rng my cu cháu đã chết hết. Khi cu tôi níu má tôi li không cho đi làm na, đ l b bom đn chết thì cũng không ai phi chết mt mình mà c nhà cùng chết vi nhau. Vâng, tôi cũng không nh.

Nhưng mc dù tôi không nh thì câu chuyn này vn được k đi k li trong gia đình tôi, nhng lúc c nhà sum vy. Còn ba má và cu tôi thì va k va nghiêng đu ngm nghía k tng đa con đa cháu, như đến gi vn còn ngc nhiên không tin ni c nhà vn còn sng vi nhau đây, không m chút da tht sau nhng phen kinh hn. Là chúng tôi không m, nhưng nhng người ln đu phi tr giá. Sc ép bom đn đã làm hi đến mt và tai ca ba má chúng tôi, cũng đã cướp đi mt người cu h ca tôi lúc cu mi 17 tui. Cu tôi rt đp trai. Hàng bn chc năm sau, có năm ngay trưa mùng 1 Tết, mi va xong ba cơm sum vy c gia đình, má tôi cht nh cu ri c thế òa khóc mếu máo, va khóc va k.

 
Cũng cái năm 1979 đó, có nhng người bn ca anh ch tôi đã nhp ngũ. Có nhng người ct tay ly máu viết thư xin đi b đi. Anh ch tôi toàn đu to mt cn nên không trúng nghĩa v quân s, ba má tôi cũng dn ngm không cho đa nào đi b đi c. Trong ba cơm chiu, các ch tôi bt đu k hôm nay trong lp có bn này đi b đi, bn kia đi b đi, hu như lp cp 3 nào cũng có người đi b đi. Nhà trường cp hai ca tôi bt đu phát đng phong trào viết thư cho chiến sĩ. Chúng tôi được giao ch tiêu mi đa viết mt lá thư, tính vào xếp loi lao đng. Cô ch nhim gom li, đếm ri chuyn lên trường. Trường nào cũng có phong trào này nên s thư chuyn ra biên gii chc là ln lm. Him ni toàn con nít, vn ham chơi hơn ham làm, đã vy còn vào cái thi đói kh nên trí óc hướng v xoong tht kho hơn là hướng ra chiến trường, tuyt đi đa s thư nào cũng như thư nào, em chào anh b đi, chúc anh vng tay súng… cui thư em xin gi li chúc anh sc khe. Nét mc tím vng di, bui sáng trước ngày np thư, bn con trai mượn thư my đa gii văn trong lp ngi bm ming ngoo c đu ra chép li.

Các anh ch ln đi b đi được ít lâu thì có người b thương, ct chân, ct tay tr v. Có người chết, được phong lit sĩ hay t sĩ. C lp mc áo trng xếp hàng thp hương trước bàn th bn. Cha m ngt xu thn th. Mt hai năm sau, có người xut ngũ, quay v trường hc, hc mun hơn các bn mt hai năm, ri cũng vào đi hc hoc đi hc ngh.

Tôi đã đc đi đc li Gii khăn sô cho Huế ca nhà văn Nhã Ca. Tôi nghĩ rng nhng cnh người dân qun quanh chy lon trong thành Huế gia hai làn đn khc lit, gia đình chia lìa, chu cnh đói khát vì bom đn làm tan tành tt c, gc xung chết âm thm trong mt xó vườn xa l trên đường trn chy… chưa kp phai m trong trí nh ca nhiu người.

Thì mi có hòa bình được 40 năm thôi. Mi có 40 năm ngn ngi, quá ngn ngi cho mt đt nước.

Ông bà d
y “an cư lc nghip”. Cho đến gi, nghip ca Vit Nam chưa th gi là “lc”, vn là nước nghèo trên thế gii, ngay trong ASEAN cũng đng sau hu hết các nước, ch trên Campuchia và Lào. Điu hành ti t, tham nhũng là mt nguyên nhân chính, nguyên nhân còn li vn là chưa đ thi gian “an cư”. Ngay bây gi, bom mìn trên cánh đng, núi rng, sông sui vn chưa g hết. Ngay trong thành ph, lâu lâu đào móng xây nhà li đào được mt qu bom. Dường như mùi thuc súng chưa bao gi thc s nht hn trong không khí Vit Nam.

Nhiu ngày nay báo chí Vit Nam nói rt nhiu đến cuc chiến tranh xâm lược ca Trung Quc năm 1979. Trên mng xã hi facebook, ngoài nhng nhn đnh tnh táo, cũng phng pht mùi thuc súng t nhng tay chơi mnh ming. Trên trang nhà, Facebooker Bùi Hoàng Tám nói nếu như chiến tranh xy ra thì ông s làm chiến sĩ trên mt trn thông tin, viết báo làm thơ đng viên chiến sĩ. Ông nói chc chn s đng viên con cháu ra trn.

Nhi
u người cũng tâm đc nghe li bài hát ni tiếng thi chiến tranh biên gii. Tôi cũng nh nó, gn như thu
c lòng:

Ti
ếng súng đã vang trên bu tri biên gi
i
G
i toàn dân ta vào cuc chiến đu m
i
Quân xâm l
ược bành trướng dã man đã giày xéo mnh đt Vi
t Nam
L
a đã cháy và máu đã đ trên khp d
i non sông
Đ
t nước ca ngàn chiến công vn sc sôi khí thế
hào hùng
Nh
ng Chi Lăng Bch Đng Đng Đa đang gi tiếp theo nhng b
n hùng ca
Vi
t Nam ôi nước Vit yêu thươ
ng
L
ch s đã trao cho người mt s mng thiêng liêng
Mang trên mình còn lm vết thương, người vn hiên ngang ra chiến trường (…)

Vit Nam, nước Vit yêu thương ư? Tôi nghĩ trong văn cnh ca bài hát, phi đi li là “nước Vit đau thương” mi chun xác. Mt nước Vit đau thương rách rưới, đy mình vết thương vn không được yên lành đ cha tr, mà phi tiếp tc đng lên chiến đu. Hiên ngang lm lit cũng có đy, nhưng ch lit y tính ra gn vi “lit sĩ” làm sao!

Nhng bn hùng ca đâu có làm màu m đt đai, đâu có tr li chân tay ct mt, đâu có mang li người yêu chng v v cho nhau. Chiến tranh không phi trò đùa, chiến tranh là tang thương và chết chóc, là khi và ch khi không th còn cách nào khác mi buc phi cm súng lên đ gi mng sng, là thế da lưng vào tường, là thế sng tao chết mi. Tui xuân, sc tr và trí tu ca hàng triu người l ra vun bi cho gia đình xã hi giàu có văn minh thì thay nhau vùi chôn vào đt vĩnh vin, kéo lùi phát trin đến hàng chc hàng trăm năm, là ngi dưới h trơ mt nhìn người ta đi do trên mt trăng. Dân tc ta có ti tình gì mà phi gánh ly mt “s mng (thiêng liêng)” thit thòi đến thế?

Chiến tranh ch lãng mn, ch “sc sôi hào hùng” trong văn thơ nhc ha được “sn xut” đ phc v cho ý đ ca người cm trch. Mà theo lch s Vit Nam thì phn ln nhng người say mê ca ngi khía cnh hùng ca ca cuc chiến thường li chưa ngi thy khói súng bao gi.

Cho nên, ông Bùi Hoàng Tám nói thit hay nói đùa tôi không rõ lm, nhưng tôi chúc cho ông không phi bao gi phi đng viên con cháu ông ra trn, dĩ nhiên càng không bao gi được đng viên con cháu người khác ra trn, ch đ tha cái khát khao ca nhng chàng thi sĩ tâm hn treo ngược lên cành cây mơ được làm anh hùng, được “lch s chn làm đim ta”.

Tôi mong c
u cho nước nhà hòa bình, cu cho dân tôi yêu mt lòng yêu nước dày đc tế bào não đ mi sáng li được thc dy trong bình yên, không ai phi đi giết ai đ giành s sng, không người m nào phi nhìn nhng đa con mình ln lượt chết hết, chết sch trong khi tóc còn xanh. Tt c đu cn mn lao đng cho nn văn minh giàu có và nhân bn. Đó mi là thng li tht s ca Vit Nam.
 

 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét