Nam Việt Nam: Cái giá của sự trong sạch - Source: Time Magazine

Buổi sáng Sài Gòn hôm ấy trời oi nồng, và vị Bộ trưởng Bộ Giáo Dục luôn có thói quen đúng giờ, bác sĩ Lê Minh Trí đã rời ngôi biệt thự của mình hơi trễ để đến văn phòng Bộ. Khi chiếc Toyota của ông bộ trưởng phải dừng lại vì đèn đỏ cách văn phòng ông bốn dãy nhà, ông Trí, tài xế và người cận vệ chỉ chú ý đến tín hiệu giao thông hơn là chiếc xe gắn máy dừng cạnh bên xe mình. Chẳng ai kịp phản ứng gì khi một trong hai kẻ đi trên xe gắn máy ném vào trong xe một cái túi giấy, và khi chúng vọt đi thì một quả lựu đạn trong túi giấy đã phát nổ. Người tài xế chết ngay tức thì trong xác xe bốc cháy. Người cận vệ, chỉ bị hất tung ra, đã kéo được ông bộ trưởng ra khỏi ngọn lửa. Nhưng ông Trí, 43 tuổi, đã chết nửa ngày sau đó, bụng ông bị trúng đầy miểng, một mắt bị mất, một chân bị gãy và đầu ông bị thương tích trầm trọng.

 Thông thường, sau những vụ tấn công như vậy chính quyền Sài Gòn đều lên án Việt Cộng. Lần này thì cả cảnh sát lẫn chính quyền đều hướng về nơi khác. Một ông bộ trưởng giáo dục, đặc biệt một người mới nắm chức vụ chưa đầy bốn tháng, thì khó thể là mục tiêu cho sự khủng bố. Hơn nữa, khi khảo sát mảnh lựu đạn thì thấy đây là loại của Mỹ chứ không phải loại của Trung Quốc mà Việt Cộng hay dùng. Cảnh sát ngay sau đó đã bắt giữ một trung sĩ thủy quân lục chiến Nam Việt Nam là một người đã bị thải khỏi quân đội, căn cứ vào điều mà họ mô tả là chứng cứ buộc tội: một chiếc xe gắn máy, những ghi chép về giờ giấc sinh hoạt hàng ngày của ông Trí, và số của chiếc xe Toyota (EG 0011) được viết bằng mực trên tay người này.

 Thủ tướng Trần Văn Hương là người đã bổ nhiệm ông Trí, một trong những học trò cũ của ông trong những ngày ông Hương còn làm hiệu trưởng. Ông Hương đã khóc khi nghe được tin này. TT Nguyễn Văn Thiệu, Phó TT Nguyễn Cao Kỳ và Đại sứ Mỹ Ellsworth Bunker đều đến dự tang lễ, và TT Thiệu đã truy tặng ông Trí Đệ Nhị Đẳng Bảo Quốc Huân Chương. Trong khi đó, các bạn bè của người quá cố đã phẫn nộ cho rằng động cơ giết hại ông Trí là của một người nào đó có vị trí cao hơn là một viên trung sĩ thủy quân lục chiến. Trước đó Thủ tướng Hương đã loại khỏi nội các của mình vị bộ trưởng giáo dục tiền nhiệm của ông Trí sau khi biết được là các học bổng du học đại học ở nước ngoài, mà kèm theo đó là việc được miễn quân dịch, đã được đem bán cho con cái các nhà giàu thay vì cấp cho những học sinh hội đủ tiêu chuẩn. Ông Trí, một chuyên gia tai-mũi-họng và một bác sĩ phẫu thuật tạo hình và từng giảng dạy tại trường Y Khoa Quốc gia, đã nhận trách nhiệm được ông Hương giao, để chấm dứt việc làm tai tiếng này. Có vẻ như là ông đang đạt được các tiến bộ. Ông đã bị đe dọa bốn lần bằng điện thoại cũng như qua nhiều bức thư nặc danh.